Atzo / Agota Kristof (Eskarne Mujika) / Elkar / Alberdania, 2003

Atzo Joseba Bergara / Hitzak & ideiak, 2003-06

Agota Kristof idazle hungariarraren lana zenbait euskal argitaletxeren ekimen pribatuak itzulpengintzari eman dion arnasari esker ezagutu dute hainbat irakurlek. Izan ere, gurean irakurle asko harritu eta liluratu zituen Alberdaniak plazaratutako Koaderno Handia izeneko liburu eder hark. Ordudanik, Agota Kristofen lana gustukoenen artean izan dute hainbatek eta, berez, ez da harritzekoa Literatura Unibertsala bildumaren barnean argitaratu den lan berri honen bila joan izana bat baino gehiago liburu-dendetara iritsi orduko.

Atzo izeneko honek ez du Koaderno Handia-ren indarrik inondik inora ere, baina hemen ere agerian geratzen da Kristofek literatura egiteko duen trebezia. Idazle ona da, inondik ere. Eta, gainera, bere lana Eskarne Mujikaren itzulpenarekin iristen baldin bada gurera, badakigu kalitatearen bermea duen liburu

baten aurrean gaudela. Oraingoan ere ez du hutsik egin Mujikak, eta dotore itzuli digu Agota Kristofen mundua. Koaderno Handia-n bezala, esaldi laburrak ohikoak dira oraingoan ere, korapilorik gabeko literatura sinple baina mamitsua eskainiz.

Deserria, maitasun ezinezkoak, erbestea eta bakardadea dira nobela labur honen osagaietako batzuk, baina pertsonaia bakartien barne-munduan eta miserietan murgiltzeko aitzakia besterik ez dira hauek egilearentzat. Izan ere, hein handi batean egilearen isla baita liburu honetako protagonista: Tobias. Idazlea eta erbesteratua. Itzultzaileak berak argi esaten digu liburuaren hitzaurrean,

nor den Tobias: Europako sortaldetik mendebaldera etorri zen gizon gazte bat da. Hamabost urte daramatza deserrian. Bizipoza falta du, bizitza neketsua egiten zaio. Dena da garestia, zaila. Beste errefuxiatu batzuk ezagutzen ditu. Eta haien miseriak. Badaki zein den gogorra atzerrian bizi berri bati ekitea; arrotza izateak berez dakarrela bakardadea; bakardadea eramangarria egiteko, norberak beste errealitate batzuk sortu behar dituela, ametsak asmatu.

Gurean badakigu zerbait honetaz. Deserriaren bakardadean literaturaren bidetik murgiltzeko liburu atsegina eta gomendagarria da hau.