kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Disoluzio agiriak / Jose Luis Otamendi / Susa, 2019

Aldarrikapen poetikoak Javier Rojo / El Correo, 2019-04-13

Jose Luis Otamendiren poesiak inguruko errealitatean ditu bere erroak: errealitatetik abiatzen da eta errealitatea azaltzeko asmoa du. Baina batzuetan errealitate hori, hemen eta oraingoa izanik, talkan geratzen da subjektu poetikoaren barnean eraiki den irudiarekin. Talka honetatik sortzen da “Disoluzio agiriak” izenburuko poema-liburu hau. Subjektu poetikoa konturatzen da denbora aurrera doalarik inguruko mundua aldatzen doala, eta neurri handi batean subjektuari ezinezkoa zaio aldaketa horiek beren osotasunean onartzea. Beste hitzetan esanda, bere ideiak eta printzipioak, bizitza antolatzeko eta hari zentzua emateko balio izan dutenak, zaharkituta geratu dira, eta ez berez okerrak zirelako, baizik-eta inguruan jarrera zinikoa nagusi delako. Eta subjektuari kosta zaio jarrera ziniko horrekin bat egitea.

Bestalde, subjektuak mundua ulertzeko zuen modua politikoa zen oso. Planteamendu politikoek adierazten zioten zein zen bere tokia eta jarrera horrek “herritasunarekin” zuen zer ikusirik. Osatu gabe zegoen herria, erdizka baizik existitzen ez zena, osotasunean ikustea zen helburua. Baina helburua bete baino lehen, herria disoluziora eramaten duten osagaiak nagusituz doaz. Talka, beraz, ilusioen eta errealitatearen artean, kasu honetan zentzu politikoan ulertu behar delarik. Honelako egoeran subjektuak beste nonbait bilatzen die zentzua bere planteamenduei eta, ia oharkabean, bigarren mailako idealizazioa agertzen zaio. Jarrera honetatik ulertu beharko lirateke Kataluniari eta hango egoerari buruz egiten diren erreferentziak. Izan ere, horretaz hitz egiten denean, ez baita errealitateaz mintzo, errealitate bat eraikitzeko desioaz baino, eta desio horrek behinolako planteamenduek oraindik ere zentzua dutela adierazten du. Edota, aurreko belaunaldikoez (amaz, adibidez) egiten diren aipamenak: hauekiko lotura inguruko errealitatearekin lotzen duen haria baino indartsuago baita.

Otamendiren poesia, beraz, ideia batzuen aldarrikapena izan daiteke. Inoiz, baina, ez du panfletoaren izaerarik, eta ideia hauek elaborazio poetikoaren ondorioz denboraren igarotzearen aurreko jarrera existentziala azaltzeko ere balio dute.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak