kritiken hemeroteka

8.544 kritika

« | »

Txanpaina, mesedez / Oier Santos / Erein, 2015

Mehatxupean Iraitz Urkulo / Berria, 2015-11-01

Txanpaina, mesedez Oier Santos idazlearen bigarren eleberria da. 2012an unibertsitate-garaian kokatutako eta nagusiki nerabeei zuzendutako Ez zuten erantzun liburua argitaratu ondoren, oraingoan polizia-generoko istorio bat sortzeko erronkari heldu dio autoreak.

Obran bi argumentu-hari bereiz daitezke, narrazioan txandaka emanak. Alde batetik, Markel Aizpurua ertzain-buruari dagokion hari nagusia dago. Lehendabizi hainbat auto berdez margotuta agertzen dira, handik denbora gutxira zentral termiko batean lehergailu batek eztanda egiten du… Markel prentsarekin borrokan hasiko da, ikerketa oztopatu edo zapuztu ez dezaten saiatuz kasua argitu eta errudunak atxilotu arte. Bizitza profesionala eta pertsonala korapilatuko zaizkio ezinbestean.

Bigarren argumentu-harian, bestalde, gaztetako lagun baten ezkontzan bere ametsetako mutila ezagutzen duen neskaren komeriak kontatzen dira. Neskak berak, lehen pertsonan, berehalako maitasunaren ikuspegi ezin topikoagoa eskaintzen du. Eskertzekoa da kontaketan pasarte komiko horiek tartekatu izana, testu gehiena hartzen duen Ertzaintzaren ikerketaren kontrapuntu gisa aritzen baitira. Halere, narratzaileak ikerketa seriotasun handiz bideratu nahi duela antzematen den arren, prozesu osoari xalotasun-puntu bat dario, une jakin batzuetan frogen sendotasuna kolokan jartzeraino. Istorioak ikerketaren zama astunaz libratuko luketen arnasguneak falta ditu.

Egoerak ez ditu pertsonaiek adierazten duten larridura justifikatzen. Zenbaitetan tentsioa puztu xamar hautematen da. Askotan sen edo intuizio hutsera jotzen da ekintza bat azaltzeko, eta horrek lasterbide errazegia dirudi polizia-generoko testu batean. Diskurtsoa zehaztasunetan murgiltzen da etengabe, narrazioaren erritmoa motelduz. Tarteka, ziurrenik idazlearen lanbideak —gorputz heziketako irakaslea da— eragindako gorputzaren funtzionamenduari eta, besteak beste, nutrizioari buruzko oharrak lekuz kanpo nabari dira.

Protagonista ertzain bat izatea hasiera batean alderdi originaltzat jo badaiteke ere, Ane emaztearekiko erakusten duen aitatasunak eta gehiegizko babes-jarrerak, bere lanbideari lotutako gezur interesatuekin eta informazioaren manipulazioarekin batera, haren pertsonaiarekiko enpatia betea galarazten dute.

Amaierarako utzi dut liburuaren arazorik garrantzitsuena: akatsez beteriko testua da. Zuzenketa sakon baten behar larria du ia orrialde guztiak zikindu eta irakurketari traba egiten dioten gramatika eta, batez ere, puntuazio-mailako akats ugariak —subjektua eta predikatua banatzen dituen koma oker bezain amorragarri hura, hamaika aldiz errepikatzen den akats horietako bat baino ez aipatzearren— konpontzeko. Kasu honetan, Erein argitaletxeak euskal irakurleoi errespetu handiagoa zor zigulakoan nago.

Azken kritikak

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Patrizioak eta plebeioak
Kepa Altonaga

Mikel Asurmendi

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak