kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Galerna / Iratxe Esnaola / Elkar, 2010

Galernaren zirimolan itota Mikel Asurmendi / Irunero, 2011-03

Nork bere errealitatea bizi du, bere aldartearen araberakoa. Iratxe Esnaolaren nobelak galerna —edo enbata— baten zirimolan harrapatu ninduen nonbait. Behin irakurri nuen, eta nobelak deskribatzen duen abuztuko azken egun sargorian ito nintzen. Norberak bizi duen errealitateak hutsune asko ditu, nireak ugari. Irakurtzeko unean hainbatetan “huts” egin nuen. Behar bezalako segimendu egiteko aldarte egokian ez nintzelako, akaso.

Nobela laburra da, alta. Berau bukatu nuen, eta istorioko lau protagonistekin batera —Nora eta Sebastian Bechener, neska nerabea eta honen aita— itota bukatu nuen. Nor non nola kokatu ez nekiela amaitu nuen, itsas bazterrera botatako naufragoaren antzo.

Bigarrenekoz bueltatu nintzen istoriora: hasi eta bukatu egin nuen segidan. Istorioak eta Galernak bat egin zuten nire baitan eta hobeto kulunkatu nintzen istorioaren zirimolan. Alabaina, lehen irakurraldiak jota utzi izanaren zorabioak nozitu nituen bigarren irakurraldian. Hara, egin dut nire aitormena.

Ziur asko ikasi beharra daukat irakurle gisa. Agian, ipuinak nobelak poesiak irakurtzerakoan, nora ezeko nire errealitatetik aldendu beharra daukat, idazleak eskaintzen duen istorioaren aurrean nire burua hobeto kokatzeko.

Galernarekin sentipen hori bizi izan dut. Nire lehen irakurketa traketsak bigarrena baldintzatu zuen. Lehen irakurketan ez nintzen nobelaren erritmora egokitu. Bizitzen ari nintzen tentsioak ez zidan lagundu istorioaren tentsioari heltzen. Une hartako nire sentimenduek ez zizkidaten pertsonaien sentimenduen gardentasunaren bitartez begiratzen lagundu.

Idazkerak berak ez ninduen liluratu. Ez dakit zergatik. Baten batek idazkera hotz eta zorrotzat jo du Galernak dakarrena. Eta ni motel epel eta kamuts harrapatu ninduen. Pertsonaiek sentitzeko eta maitatzeko dituzten manerak ezin hauteman. Pertsonaien ametsek talka egin zuten nire eguneroko errealitatean. Neronek, une hartan eta honetan, istorioak eskaintzen ez duen erromantizismoaren dosi handi bat behar nuelako agian?

Literatura irakurri eta nire inpresioak plazaratzen ditut. Hainbatetan, begirada inpresionistez osatzen dut nire bizitza, zartada inpresionistez, positiboz eta negatiboz. Beraz, irakurle, nire inpresioek eta zuk jaso ditzakezunek ez dutela zertan bat eginik, ziur ezetz. Galerna besterik izanen da zuretzat. Eta niretzat ere, agian, beste aldarte batean. Holakoa duzu nire iruzkin hau, irakurle. Holakoa duzu, nobelaren egile. Bai, bai, Iratxe, zu zeu gogoan izan baitzaitut bereziki, iruzkin ziztrin honen egile.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak