susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bizipoza bizipenenetan barna | Nazioaz musikaren bideetatik »

Malenkonia arabiar bat / Abdela Taia (Patxi Zubizarreta) / Alberdania, 2009

Malenkoniazko testigantza fidela Patxi Sarriegi / Deia, 2010-04-17

Patxi Zubizarretak euskaratutako Malenkonia arabiar bat, Abdela Taia idazle marokoarraren eleberri autobiografikoa da, momentu askotan fikzioa eta errealitatea bereizten zaila gertatzen den eleberria. Maitasun istorioa da funtsean, bakarrizketa moduan aurkeztua, burutazio ia etengabean lehenengo pertsona gramatikala nagusiki erabiltzen duena. Protagonistaren amodio gosea deskribatzen du, homosexualitatea era erromantikoan, tristuratik zorionera zein tarte txikia dagoen behin eta birritan frogatzen duena.

Arina eta irakurgarria, zer pentsatua eragiten du momentu askotan, maitasun ezinezkoaz. “Nola irteten da amodiotik? Amodiozko zoramenetik? Nola kontrolatu sentimendu makina hori nik jakin gabean gidatzen baldin banau?… Nola bizi maite ez zaituen norbaiten oroitzapen tristeak, garratzak, kilikagarriak oso-osorik bildua zaudelarik?”. Horixe liburuak planteatzen duen gaiaren muina, maitasunaren ezina, amodioaren obsesioa homosexualitatean, liburu osoan zehar etengabe jorratzen duena.

Rabat, Paris, Marraketx, Kairo… bizitzaren kokaleku desberdinotan bizitutakoak lagun ditu narratzaileak, ukitu errealez eta sentikorrez, umearen arabera ideia eta hitz bakoitza egoki taxutua eta josia.

Funtsean amodiozko liburua izan arren, bestelako zertzeladak ere ageri dira liburuan, ekialdeaz eta arabiar kulturari dagozkionak esaterako. Etengabeak dira iradokizunak, poetikarako joera eta pentsamendu barnekoietarako gonbiteak. Hortaz, modu naturalean gogoeta eragitera gonbidatzen duen liburua da, irakurketa azkarrean ere bakarrizketa koherente etengabeek eragiten dutena. Burutazio ugari tartean, aldi berean, zenbait unetan erritmo bizia hartzen duen istorioa da. Maitasun ezinezko bakoitzaren ondoren… Xouaib, Javier, Karim… eromena atze-aurrera dabilenean esaterako.

Azken batean, irakurlearen inplikazioa bilatzen duen liburua da, irakurlearengandik hurbil egon nahi duena. Galdera erretoriko ugari dira tartean, gogoeta moduan formulatuak. Bizipenez betetako pasarteak dira, ezkutuak, errealistak, barnekoiak, egiazkoak, zuzenak… horixe idazlearen ahalegina, itzultzaileak bikain bete duena. Itzulita izan bada ere, euskaraz gozatzeko istorioa da; goraipatzekoa, beraz, Zubizarretak agertzen duen hizkuntzaren naturaltasuna, argitasuna eta trebetasuna. Sentimendu testigantza oldea da istorioa, malenkoniazko lekukotza fidela, irakurleak estimatuko duena, Abdela Taiaren eskutik.