« Bizipoza bizipenenetan barna | Nazioaz musikaren bideetatik »
Malenkonia arabiar bat / Abdela Taia (Patxi Zubizarreta) / Alberdania, 2009
Malenkoniazko testigantza fidela Patxi Sarriegi / Deia, 2010-04-17
Patxi Zubizarretak euskaratutako Malenkonia arabiar bat, Abdela Taia idazle marokoarraren eleberri autobiografikoa da, momentu askotan fikzioa eta errealitatea bereizten zaila gertatzen den eleberria. Maitasun istorioa da funtsean, bakarrizketa moduan aurkeztua, burutazio ia etengabean lehenengo pertsona gramatikala nagusiki erabiltzen duena. Protagonistaren amodio gosea deskribatzen du, homosexualitatea era erromantikoan, tristuratik zorionera zein tarte txikia dagoen behin eta birritan frogatzen duena.
Arina eta irakurgarria, zer pentsatua eragiten du momentu askotan, maitasun ezinezkoaz. “Nola irteten da amodiotik? Amodiozko zoramenetik? Nola kontrolatu sentimendu makina hori nik jakin gabean gidatzen baldin banau?… Nola bizi maite ez zaituen norbaiten oroitzapen tristeak, garratzak, kilikagarriak oso-osorik bildua zaudelarik?”. Horixe liburuak planteatzen duen gaiaren muina, maitasunaren ezina, amodioaren obsesioa homosexualitatean, liburu osoan zehar etengabe jorratzen duena.
Rabat, Paris, Marraketx, Kairo… bizitzaren kokaleku desberdinotan bizitutakoak lagun ditu narratzaileak, ukitu errealez eta sentikorrez, umearen arabera ideia eta hitz bakoitza egoki taxutua eta josia.
Funtsean amodiozko liburua izan arren, bestelako zertzeladak ere ageri dira liburuan, ekialdeaz eta arabiar kulturari dagozkionak esaterako. Etengabeak dira iradokizunak, poetikarako joera eta pentsamendu barnekoietarako gonbiteak. Hortaz, modu naturalean gogoeta eragitera gonbidatzen duen liburua da, irakurketa azkarrean ere bakarrizketa koherente etengabeek eragiten dutena. Burutazio ugari tartean, aldi berean, zenbait unetan erritmo bizia hartzen duen istorioa da. Maitasun ezinezko bakoitzaren ondoren… Xouaib, Javier, Karim… eromena atze-aurrera dabilenean esaterako.
Azken batean, irakurlearen inplikazioa bilatzen duen liburua da, irakurlearengandik hurbil egon nahi duena. Galdera erretoriko ugari dira tartean, gogoeta moduan formulatuak. Bizipenez betetako pasarteak dira, ezkutuak, errealistak, barnekoiak, egiazkoak, zuzenak… horixe idazlearen ahalegina, itzultzaileak bikain bete duena. Itzulita izan bada ere, euskaraz gozatzeko istorioa da; goraipatzekoa, beraz, Zubizarretak agertzen duen hizkuntzaren naturaltasuna, argitasuna eta trebetasuna. Sentimendu testigantza oldea da istorioa, malenkoniazko lekukotza fidela, irakurleak estimatuko duena, Abdela Taiaren eskutik.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi