kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Paranoiaren hozberoa / Juan Izuzkiza / Pamiela, 2008

Jarrera kritikoa Javier Rojo / El Correo, 2008-04-26

Juan Izuzkizak “Paranoiaren hozberoa (nintendorena)” izenburu bitxia duen saiakera idatzi du. Eta, liburua irakurrita, esan daiteke izenburua bezain bitxia dela bertan agertzen dena. Liburu honetan munduarekiko jarrera kritiko bat planteatu nahi duela esan daiteke, guztiarekin eta guztiaren aurka kritikoa baita liburu hau, erlatibismo moralaren eskutik. Idazlearen asmoaren arabera, liburua ia-ia infernurako bidaia bat izango balitz bezala planteatuta dago, Danteren infernuratzea bideojokoa izango balitz bezala. Baina nago, asmoa hori bada ere, emaitza ez dela hain argia. Azken finean, idazleak gai batzuen inguruan aipuak, irudiak, adibideak, istorioak jasotzen ditu eta gero horiek guztiak batzeko eta elkartzeko balio duen planteamendua bilatzen du. Gauzak horrela, aipu edo adibide batetik bestera pasatzen da askotan, beraien arteko harreman zehatza zein den zehaztu gabe, agian irakurleak gai izango direlakoan idazlearen buruan eraikitzen diren erlazioak berreraikitzeko. Baina erlazio horiek, niri neuri behintzat, ez zaizkit hain begi-bistakoak iruditu.

Beste aldetik, baieztapen kategorikoak jaulkitzen ditu, egia borobilak izango balira bezalako adierazpenak, iritziak baizik ez direlarik. Ondorioz, itxura eta planteamendu bitxiko saiakera suertatzen da liburu hau, askotan fikziozko literaturatik hurbilago, saiakeraren itxurapean narrazio baterako hezurdura agertzen baitzaigu bertan. Saiakera batean irakurleak eskatu ohi du ideiak argitzeko lanabesa izatea hizkuntza, komunikazioa errazten duen sistema. Idazlearen planteamenduan, ordea, adibide batetik bestera salto eginez eta hainbat eta hainbat aipamen jarrita (batzuetan, irakurlea “epatatu” nahi duela ematen du), mezua ezkutatzen duen amarauna dirudi testuak, saski-naski intelektuala irakurlea xaramelatzeko. Zehaztugabetasun horren adibidea izan daiteke paranoiaren kontzeptuaz egiten duen erabilera. Izenburuan agertzen zaigu hitz hori, eta liburuan zehar behin eta berriro esaten zaigu paranoiaren bihotzerainoko bidaia baten aurrean gaudela. Baina ni naizen irakurle honi duda bat gelditu zait: zertaz ari da zehazki paranoiaz ari denean?

Arbolek basoa ikusten uzten ez badute ere, batzuetan liburuan agertzen diren arbolak interesgarriak dira. Liburua, azken finean, paradoxikoa da oso, esaldi honen parekoa: “Dena gezurra da, esaldi hau berau ere bai”.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak