kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Satanen seme / Charles Bukowski (Mikel Olano) / Elkar, 2007

Basa bizitza Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-04-11

Bukowskiri buruz hitz egitea idazle izan zen pertsonaiaz hitz egitea da. Ez nuke esango erraza denik; ez nuke esango zaila denik. Ez da ohikoa idazlea bera pertsonaia izatea, baina batzuetan gertatzen da, ez gehiegitan. Idazleak, izan ere, nahiago izaten du kanpotik barnera begiratu, eta ez barnetik kanpora barreiatu, argi-uhina balitz bezala. Baina, tira, narratibagintzaren trikimailuak dira. Idazle orok bere burua du abiapuntu idazterakoan, eta bere burua diodanean bere esperientzia, bere sentimenduak, bere pasio eta irrikak, bere gogo eta apetak, bere amets eta eldarnioak aipatu nahi ditut. Ez gara izaki hutsak, beteak baizik. Batzuk, airez beteak, jakina; beste batzuk, txoriz, armiarmaz edo erlez. Nork bere burua ezagutuz gero, ezagut ditzake besteak. Zaila da, ordea, nork bere burua ezagutzea; zailagoa, beraz, nork bere burua ez engainatzea. Gutxiri buruz esan daiteke halakorik, alegia ez dituztela beren buruak engainatu.

Bukowskik ez zuen bere burua engainatu. Hasieratik bukaeraraino leial izan zitzaion bere buruari, bere pertsonaia bat balitz bezala. Eta bere pertsonaietako bat zen, garrantzitsuena. Bada nartzisismoaren zantzurik joera horretan, nork bere burua denen aitzinean azaltzeko nahi horretan, erabat asaldatzeke. Euskaldunok barnerakoiak eta herabeagoak gara, orokorrean, asaldagarriagoak, ez gara hain erraz biluzten inoren aurrean, baina biluzten garenean ito egiten gara, geure biluztasunean. Horra hor kontuak. Bukowskiren pertsonaiak informalak dira, zorigabekoak dira, eguneroko bizitzak kolpatu dituenak dira. Eguneroko bizitza ez da soilik kanpoko bizitza, barnekoa ere bai. Bukowskik ez du ezberdintasun handirik egiten kanpo eta, barnearen artean. Bere pertsonaiak diren bezalakoak dira, hala egin dituztelako, hartaraino zedarritu dituztelako eguneroko gertaerek. Zorigabeak badira nor bere lantokian edo nor bere espazio publikoan, are zorigabeagoak dira bakoitza bere etxean. Baina gizatasuna darie pertsonaiei, samurtasun moduko bat. Pertsonaia naturalak dira, apur bat basatiak. Baina halakoxea da bizi diren mundua. Ez dezagun ahantz.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak