« Ankerra, basatia eta oldarkorra | Gerra garaia »
Euskal literaturaz / Piarres Lafitte / Euskal Editoreen Elkartea, 1990
Apezak azken hitza bere Itxaro Borda / Argia, 1993-12-19
Piarres Lafitte Iturralde luhusoar zenaren biziaz ez dugu xehetasun emaiterik naski, mito baten heinean ezagutua, baita gure artean. Idazle kolosala zela argi uzten digu, Euskal Editoreen Elkartearen 35. zenbakiko bildumak, Ereinen eskutik, Patri Urkizuk, Iparraldeko literaturzale finak, bildu dizkigu hainbat aldizkaritan banatuak ziren Lafitteren izkribuak, eta aintzin-solas gotorra egin dio argitalpen honi.
Irakurketak galdu arau, Lafitteren gostuak asmatzen dira, bai jendarte bai literatura mailan. Arras aldekoiak ziren artikuluak kometitu zituen Lafittek, horregatik agian gure interesa bahitzen dutenak, apezen eta jaunttoen idazlanak oroz gainetik laudatuz eta eredutzat altxatuz. Hutsuneen nagitasunak ditu nabarmen: adibidez, 192. orrialdean, erraiten digu nola Dibarrart Jatsuko koblakaria “Kanboko emazte bertsulari” batekin gatazkan arizan zen; “borrokaren” agerpen xeheenak luzatzen dizkigu, baina ez du mikorik egiten zelako “emazte bertsulari” haren izenaren irakurleei eskaintzeko. Etsenplu hori dela medio, dudarik ez da, Lafitteren ardura hurbilenen arabera moldaturik direla artikulu guztiak, geroko belaunaldier —gehienak gizonak…— buruz zuzenduak direlarik.
Ordea, azpimarra dezagun, aldekoikeria horretaz aparte, ikertze-lanetan higatu nahiko lukeenari “pista” frango seinalatzen dizkiola Lafittek. Ohargarria da, eta jeloskortzekoa baluke edozein ikasle-irakaslek, Piarres Lafittek eskumenean zeuzkan dokumentu ugariak zenbatuz. Non daude orain? Zein sototan gordeak? Erakustokiren batetan?
Lafitteren idatz-maneraz ere ez dugu gauza askorik erantsiko. Bakarrik aitortuko, hostotik hostora, euskaraz irakurtzeaz zinez gozatzen dela, neguko gau hotzenetan, sutondo beroan, attatta ixtorio sineskaitz eta frogaezinen kondatzen entzuten denean bezala.
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Joxe Aldasoro
Lanbroa
Pello Lizarralde
Mikel Asurmendi
Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Mikel Asurmendi
Gerezi-denbora
Montserrat Roig
Amaia Alvarez Uria
Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta
Mikel Asurmendi
Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka
Aitor Francos
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Jon Jimenez
Itzulpena-Traducción
Angel Erro
Asier Urkiza
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Nagore Fernandez
Fiesta: Eguzkia jaikitzen da
Ernest Hemingway
Aritz Galarraga
Biharraren hegietan
Maddi Sarasua Laskarai
Maddi Galdos Areta
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Aiora Sampedro
Aingeruak eta neskameak
June Fernandez
Ibon Egaña