« Ankerra, basatia eta oldarkorra | Gerra garaia »
Euskal literaturaz / Piarres Lafitte / Euskal Editoreen Elkartea, 1990
Apezak azken hitza bere Itxaro Borda / Argia, 1993-12-19
Piarres Lafitte Iturralde luhusoar zenaren biziaz ez dugu xehetasun emaiterik naski, mito baten heinean ezagutua, baita gure artean. Idazle kolosala zela argi uzten digu, Euskal Editoreen Elkartearen 35. zenbakiko bildumak, Ereinen eskutik, Patri Urkizuk, Iparraldeko literaturzale finak, bildu dizkigu hainbat aldizkaritan banatuak ziren Lafitteren izkribuak, eta aintzin-solas gotorra egin dio argitalpen honi.
Irakurketak galdu arau, Lafitteren gostuak asmatzen dira, bai jendarte bai literatura mailan. Arras aldekoiak ziren artikuluak kometitu zituen Lafittek, horregatik agian gure interesa bahitzen dutenak, apezen eta jaunttoen idazlanak oroz gainetik laudatuz eta eredutzat altxatuz. Hutsuneen nagitasunak ditu nabarmen: adibidez, 192. orrialdean, erraiten digu nola Dibarrart Jatsuko koblakaria “Kanboko emazte bertsulari” batekin gatazkan arizan zen; “borrokaren” agerpen xeheenak luzatzen dizkigu, baina ez du mikorik egiten zelako “emazte bertsulari” haren izenaren irakurleei eskaintzeko. Etsenplu hori dela medio, dudarik ez da, Lafitteren ardura hurbilenen arabera moldaturik direla artikulu guztiak, geroko belaunaldier —gehienak gizonak…— buruz zuzenduak direlarik.
Ordea, azpimarra dezagun, aldekoikeria horretaz aparte, ikertze-lanetan higatu nahiko lukeenari “pista” frango seinalatzen dizkiola Lafittek. Ohargarria da, eta jeloskortzekoa baluke edozein ikasle-irakaslek, Piarres Lafittek eskumenean zeuzkan dokumentu ugariak zenbatuz. Non daude orain? Zein sototan gordeak? Erakustokiren batetan?
Lafitteren idatz-maneraz ere ez dugu gauza askorik erantsiko. Bakarrik aitortuko, hostotik hostora, euskaraz irakurtzeaz zinez gozatzen dela, neguko gau hotzenetan, sutondo beroan, attatta ixtorio sineskaitz eta frogaezinen kondatzen entzuten denean bezala.
Baden Verboten
Iker Aranberri
Asier Urkiza
Diesel
Bertol Arrieta
Nagore Fernandez
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Jon Jimenez
Basokoa
Izaskun Gracia Quintana
Joxe Aldasoro
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres