« Barne taupaden erritmoan | Ez zegoen horrenbesterako »

Artikulu bilduma / Enrike Zubiri "Manezaundi" / Euskal Editoreen Elkarteak, 1990

Nafarmina Jose Luis Otamendi / Argia, 1991-04-21

Idazle nafarra genuen Manezaundi. Gerra aurreko Euskal Herriari kolorea eman ziotenetakoa. Margolaria. Beharrezkoa esango nuke nik. Gero dena histuko zen eta berriro isildu beharra etorri. Rosa Miren Pagolak apailatutako edizio honetan Enrike Zubirik prentsan argitaratutako artikuluak ageri dira, 1930-1936 bitarteko lanak, hirurogeitaka urte zuen Manezaundik prentsan euskaraz idatzi ahal izan zuenerako. Bestelakorik ba omen zuen idatzita, ez gutxi, baina 36ean uztaileko izuak surtaratu. Gurean miseriak zainak luze.

Hamaika sailek osatzen dute bilduma: gertakizun eta ipuinak, politikazkoak, euskarari buruzkoak, ohiturazkoak, etabar. Bizpahiru orrialdeko luzera dute artikuluek, arin irakurtzen dira. Abertzaletasuna eta nafarmina darie. Luzaideko semea izanik baxenafarrera era txairo eta gustagarrian darabil. Mugak erdibitzen dio bihotza, etengabe dihardu haren kontra, muga hausten euskal herrien batasun premia aldarrikatuz. Zintzo bete zuen mugalari lana. Ordea muga gehiegik harrapatu zuen erasateke guztiak mugalaria aduanez erditu: bi menderen artekoa, euskararenak, gerrarena, gizarte industrialerakoa. Horregatik, oso urrunetik ari zaigu zenbaitetan Manezaundi, urrunetik ari zaigu misogino delako, basati zintzo jotzen gaituelako, xenofobia basa erakusten duenean, baina norbere lurrak ibili beharra dago zerraditzeko. Bestetan geure gogoarekin batera da Manezaundiren jarduna: euskarak iraungo badu prentsa behar duela, eskolak behar dituela, hiriratu behar duela; gure historia etxeko begiz daki ikusten errakuntza politt eta guzti…

Helburu didaktiko-moralizantea dute artikuluok erabat, euskaltzalea, nafarzaletzea dute xede. Oso samintzen du euskararen galbideak, azken kukurruak susmatzeko beldurrak nahigabetan dauka. Azken urteak amets batentzat.

Maitegia ezagutu egin behar omen da. Nafarroako zolan datza Manezaundi, udaberri-gose bere testuak. Onaurkirik frango bada.