susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Giltz egokia | Mundu absurdoa »

Mattin Mottela / Jose Mari Satrustegi / Ibaizabal, 2001

Jende apalaren goi-irakaspenak Jose Luis Padron / Zabalik, 2001-07-21

Ahozko literatur-tradizioaren garrantziaz behin eta berriro aritzeari tamalgarria baderitzot ere, behar adina aldiz azpimarratuko dut hartan gordetzen dela herri nahia duen edozein herriren aberastasuna. Ongi baino hobeto irakatsi digu hori Jose Mari Satrustegik (Arruatzu, 1930). Herri-jakintzaren biltzaile eta horren eragin pedagogikoaz arduratua, bizitza osoa eman du horretan Euskaltzaindian Orixek hutsik utzitako aulkia aspaldi hartu zuen Satrustegik. Hizkuntzalaritza, antropologia eta literatura aparteko mailan landu dituen Arruatzuko jakintsuak kontakizunak baino gehiago herri-irakasgaiak diren ipuin labur samurrak bildu ditu Gailurrean sailaren hirugarren alea den Mattin Mottela liburuan.

Nafarroako Sakanan, herri memorian muin-muinetik errotua dagoen pertsonaia historikoa dugu Mattin Mottela, eta egileak berak hari buruz haurtzaroan entzundakoak, batez ere aitari, bildu ditu gurera. “Herriari itzuli nahi izan diot herriak berak eman zidana”, azpimarratu du hogeitik gora liburu argitaratuak dituen Satrustegik.

Gozamenerako lana da Mattin Mottela. Kiko Venenoren abestian bezala, auzoko heroia izan daitekeenaren burutazio bitxi, trebe eta pizgarriek ekintza txalogarriz erditzen dituzte ipuin bakoitzaren amaiera guztiak. Pozez irakurtzen den lana dugu Mattin Mottela, dohain bereziak dituen haurra baita protagonista, argia eta ausarta, beti gure barne-minen beldurrari irtenbidea eskaintzeko prest dagoena. Herriaren literatur ondare honetara beste aspaldiko pertsonaia batzuen ibilerak ere ekarri ditu egileak, Joan Soldadu, Elezuri alfer haundia, Burundako sei gizon eta Hamalau zenaren arreba, Emakume indarduna ipuinetan.