susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Filme laburren bilduma etxean ikusteko modua | Cristaubaren icasbidea edo Doctrina Cristiania »

Ipuinak / Pedro Miguel Urruzuno / Euskal Editoren Elkartea, 1988

Pedro Miguel Urruzuno Dabid Zuazalde / Argia, 1988-04-17

Aspaldi hasi ginen bilduma honetako liburuak aurkezten baina aste batzuez geldirik eduki dugu errota. Ea berriz ere jiratzen hasi eta falta zaizkigunak helarazten dizkizuegun.

Pedro Miguel Urruzunok den baino ezagunago beharko luke. Garai batean behintzat gaur baino askoz ezagunago izandu zen. 1880ko harmakadan hasi eta ia astero astero atera zituen bere ipuinak garaiko euskal aldizkari gehientsuenetan (“Euskal-Erria”, “Euskalzale”, “Ibaizabal”, “Euskal-Esnalea”, “Baserritarra”, “Jesusen Biotzaren Deya”, “Zeruko Argia”, “Argia”…) bere bizitza osoan. Hil ostean hasi ziren bere idatziak liburuetan bildurik argitaratzen: 1930ean lehena, eta Auspoa liburutegian beste lau.

Ipuin diogunean argitu behar dugu hauek ez dutela gaur egun izen horrekin ezagutzen ditugun istorioen antzik. Urruzunorenak ateraldiak eta xelebrekeriak izaten dira. Ia ia beti elkar hizketa hutsez emanak, bi lagunen arteko solas barregarriak.

Ipuin hauek helburu bikoitza zuten, jendeari barre eragiteaz gainera: bata, agerikoena, euskaltzaletasuna zuzpertzea, erdalzaleen kontra eta euskaraz dihardutenen alde ari dela; biga, irakaspen moralak ematea, apaiza zen aldetik nahiko integrista eta tradizionalistak.

Bestalde, Urruzunok ez zuen jende jantziarentzat idazten, ez haientzat soilik behintzat. Bere publikoa, euskaraz hitz egiten duen herri xehea du; hemengo pasadizoek ez dute inolako kultur maila jasorik eta hizkuntza berriz erraz eta xamurra.

Egungo irakurlearentzat, liburuaren bi balio azpimarratuko genituzke: bat, umorea, tregoarik gabekoa eta euskal sen sakonaren jabea; bi, elkar hizketa bizi-bizi eta piperrez beteak. Guk gonbidapena egin dizuegu. Ziur ez zaizuela damutuko.