kritiken hemeroteka

8.522 kritika

« | »

Ipuinak / Pedro Miguel Urruzuno / Euskal Editoren Elkartea, 1988

Pedro Miguel Urruzuno Dabid Zuazalde / Argia, 1988-04-17

Aspaldi hasi ginen bilduma honetako liburuak aurkezten baina aste batzuez geldirik eduki dugu errota. Ea berriz ere jiratzen hasi eta falta zaizkigunak helarazten dizkizuegun.

Pedro Miguel Urruzunok den baino ezagunago beharko luke. Garai batean behintzat gaur baino askoz ezagunago izandu zen. 1880ko harmakadan hasi eta ia astero astero atera zituen bere ipuinak garaiko euskal aldizkari gehientsuenetan (“Euskal-Erria”, “Euskalzale”, “Ibaizabal”, “Euskal-Esnalea”, “Baserritarra”, “Jesusen Biotzaren Deya”, “Zeruko Argia”, “Argia”…) bere bizitza osoan. Hil ostean hasi ziren bere idatziak liburuetan bildurik argitaratzen: 1930ean lehena, eta Auspoa liburutegian beste lau.

Ipuin diogunean argitu behar dugu hauek ez dutela gaur egun izen horrekin ezagutzen ditugun istorioen antzik. Urruzunorenak ateraldiak eta xelebrekeriak izaten dira. Ia ia beti elkar hizketa hutsez emanak, bi lagunen arteko solas barregarriak.

Ipuin hauek helburu bikoitza zuten, jendeari barre eragiteaz gainera: bata, agerikoena, euskaltzaletasuna zuzpertzea, erdalzaleen kontra eta euskaraz dihardutenen alde ari dela; biga, irakaspen moralak ematea, apaiza zen aldetik nahiko integrista eta tradizionalistak.

Bestalde, Urruzunok ez zuen jende jantziarentzat idazten, ez haientzat soilik behintzat. Bere publikoa, euskaraz hitz egiten duen herri xehea du; hemengo pasadizoek ez dute inolako kultur maila jasorik eta hizkuntza berriz erraz eta xamurra.

Egungo irakurlearentzat, liburuaren bi balio azpimarratuko genituzke: bat, umorea, tregoarik gabekoa eta euskal sen sakonaren jabea; bi, elkar hizketa bizi-bizi eta piperrez beteak. Guk gonbidapena egin dizuegu. Ziur ez zaizuela damutuko.

Azken kritikak

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Asier Urkiza

Paziente isila
Alex Michaelides

Nagore Fernandez

Eromenaren laudorioa
Erasmo Rotterdamgoa

Aritz Galarraga

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Mikel Asurmendi

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Jon Jimenez

Amaieratik hasi
Naia Torrealdai Mandaluniz

Amaia Alvarez Uria

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak