kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Orain / Itxaro Borda / Susa, 1998

Orainaren mina Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1998-10-10

Izenburuak denbora-erreferentzia puntuala dakar. Balio du poemen gaurkotasuna adierazteko; izan ere, azken urteotako poemak bildu baitira liburu honetan. Hiru zatitan banaturik, liburua kronologikoki atzekoz aurrera antolatuta dago: “Ahüzkiko Argi-Kantak” (1995-1997), “Deep Northern Way” (1994) eta “Itsasoaren Bihotzeraino” (1993). Aurelia Arkotxak oso ondo argitzen digu hitzaurrean era horretan banatzearen helburua: “Ohar gaitezke, gaurkotik iraganera doala bidea, anamnesiaren norabidea segituz”. Beraz, pentsa daiteke amnesiari aurre egiteko saioa datekeela liburua. Eta, egia esan, bada eta, era berean, ez da. Bada, idazteko ekimenaren funtsa, iluna argitzea den bezala, ahaztura oroimen bilakaraztea baita. Idaztea denboraren aurka jotzea da, uneko unea bere horretan harrapatu eta betirako iraunaraztea. Eta era berean, memoriaren ahaleginaz harago doa liburu hau. Itxaro Bordak ez du iraganaz soilik idazten, orainaz ere bai. Eta orainaren memoria ez da iraganarena bezain sendoa. Iragan-mina izan daiteke poesiagai, baina zer gertatzen da orainarena denean poetaren mina?

Horretaz, liburuaren mamia “Deep North Way” da, edo gurean esanda “Iparralde Sakonera Bidea”. Berrogei prosazko lan, Aurelio Arkotxaren hiztetan: “berrogei sofrikariozko gelditze, dolu-bide luze honetan”.

“Deep North” Itxaro Borda bizi den lurraldearen metafora dugu. Hala ageri da poema batean: “Hogeitabost mila jende ginen, hogeitabost mila bihotz urratu, gure lurrean exilioan bezala bizi ginenak…”. Metafora gisa argia da, bi hitzetan adierazten baitu dozenaka edo milaka esaldiz adieraz ez daitekeena. Hori da poesiaren indarra. Barne-bidaia gisa antolaturik dago, esan daiteke geografia intimorainoko bidaia dela, hasi heriotzetik, norbera astinzten duen gertaera lazgarri batetik eta ibili norbera plurala egiten den lurralderaino. Min batetik beste min batera, eta tartean bakardadea, isolamendua, hizkuntzaren heriotza, arroztasuna (nor bere herrian), barne exilioa…

Poema sakonak dira, gogorrak beharbada, egoera tamalgarri baten lekuko, ordea. ” The Deep North”, guk ere askotan ahazturaren sareetan gorde dugun postala.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak