« Eskarmentua | Literatura gaztea »
Poema amniotikoak / Sonia Gonzalez / Kutxa, 2005
Barruko borrokak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2006-11-03
Uste dut, eta bakoitzak egin dezala usteekin nahi edo uste duena, izenburuaren bigarren zatiak, alegia “gerizpeko gudak” izenekoak, liburuak esan nahi edo uste duena hobeto adierazten duela. Har dezagun esaterako poema bat: “igurtzi eta igurtzi/ eta garbitu beharreko zikina/ kristalaren bestaldean dago”. Egia da kanpora erakusten dena ez dela izaten barrura begira azaltzen dena, baina halakoa esateak barnekoa kanporatzeko gogoa adierazten du. Beste kontua da gogoak edo nahiak mugaraino eramatea. Poesiaren kasuan, eta poesia liburu bat aztertzen ari garenez, poetaren barneko eta kanpoko munduak ulertu behar ditugu, erakutsi edo gorde beharrekoak baitira. Gerizpeko gudak, hala dago idatzita, baldin eta idaztea guda balitz, uste ez dudana. Izan ere hainbeste zikindu da gure artean “guda” hitza, non gaur egun Maginot lerroa bezala geratu baita, zuloz josita, suak belztuta eta gorpuak burdina-hari artean zintzilik. Gerizpeko gudak, barruko borrokak, isilpekoak, ausentziakoak, beldur-ikararenak dira, poetak idazten duen bezala. Poesiari itzulita esan dezadan poema liburu honetan badagoela poetaren barne mundua, intimitatea, eta kanpokoa, gizatasuna, elkartzeko eta uztartzeko asmoa. Beste kontua da erabat lortzea. Ez dut uste halakorik gertatzen denik, baina bidea eginda dago, eta hori hartzea besterik ez dago hurrengoan iritsi nahi den tokira iristeko. Agian ez da jakiten nora iritsi nahi den, baina horrek, azken fmean, ez du garrantzirik, beti iristen baikara nonbaitera. Tamala da, ordea, iritsi nahi ez genuen toki horretara iritsitakoan hantxe goxo geraztea, atzera egiterik ez balego bezala. “Iraultza/ geure buruak zuritzeko modua/ bilakatzen da/ borrokak/ aldez aurretik galduak direla/ egiaztatzean”
Ez, ez dut uste poema liburua osoa denik. Gehiago dira poemok hiriko kale kantoian utzitako puskak, puzzle batenak balira bezala. Norbaitek hartuko ditu eta eramango berarekin, puskak hirian sakabanatuz. Eta gero berriro puskaren bat itzuliko du lehen zegoen tokira eta hura izango da bide erakusle. Hurrengorako.
Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Puta zikinak
Juno Mac / Molly Smith
Irati Majuelo
Hezurrezko kaiolak
Hasier Larretxea
Jon Martin-Etxebeste
Heriotzari aurrez aurre begira
Oskar Gaztelu
Mikel Asurmendi
Gari eta goroldiozko
Anari Alberdi Santesteban
Ibai Atutxa Ordeñana
Winesburg, Ohio
Sherwood Anderson
Nagore Fernandez
Suite frantsesa (bertsio argitaragabea)
Irene Nemirovski
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Jon Martin-Etxebeste
Sorgin-argien ehizan
Joan Mari Irigoien
Mikel Asurmendi
Balio erantzia
Ekaitz Goikoetxea
Mikel Asurmendi
Berriz zentauro
Katixa Agirre
Amaia Alvarez Uria
Poesia kaiera
Federico Garcia Lorca
Nagore Fernandez
Humanitatearen une gorenak
Aritz Galarraga
Asier Urkiza
Soniexka
Ludmila Ulitskaia
Ibon Egaña