kritiken hemeroteka

8.496 kritika

« | »

Arima enkoniatuak / Xabier Mendiguren E. / Elkar, 2006

Lau ipuintxo Igor Estankona / Deia, 2006-09-08

Lau ipuintxo dira, izan ere, Xabier Mendiguren Elizegik opatzen dizkigunak. Ez daukate ipuinen —luze gogoratzen diren ipuin sakonen— hezurdura pisutsua, baina euren arintasuna dute bertuterik behinena. “Hamasei ipuin amodiozko” bikaina izan zen irakurri nion azken ipuin liburua, eta esan beharrean nago honako honek gehiago entretenitu nauela, baina gutxiago inpresionatu. Entretenimendua hain da ezdeusa, non ahaztu egiten baiten. Baina liburu efimero hauek ere osatzen dute literatura.

Lehen kontakizunak —“Gutun hau”— ez dauka besteen maila eta melenga xamarra da. Hanka horren faltan beste hiru kontakizunek eusten diote, nire ustez, Arima enkoniatuak honi: “Tximeleta ez bezala” politak, “Hankapalo” biziak eta “Arrautza frijituak” bitxiak.

Xabier Mendigurenek istorioan aurrera egiteko modurik primarioena erabili ohi du. Jadanik gutxi dira hain era ordenatuan eta mailakatuan idazten duten euskal ipuingileak. Beasaindarrak kontaketaren plazerra besterenganatzea du helburu narrazio bakoitzean, eta terraza batean norbaitek gauza aski normalak kontatzen dituen moduan helarazten ditu fikziozko bizipenak. Lau ipuinotan erraz konfesatzen ez diren sentimentuak ageri dira, edo osterantzean normaltasunetik harago doazen txikikeria pertsonalak, baina denek dute halako hurbiltasun edo sinesgarritasun artifizial bat. Teatroan bezala, keinuak apur bat exageratuz eta ahotsa arean altxatuz iristen da idazlea metro askora daukan publikora.

Tetroan bezala, pertsonaiek bizi kontatzen dituzte jazoera guztiak, eta nabarmendu gura dituzten puntuetan gelditzen dira. Gozo-gozo eramango zaituzte aktoreek koadrilla-maitasunen bila, edo maitasun ezinezkoak bizitzera, edo harreman pribatuen barrunbeetara. Eta idazle saiatuaren inteligentziak soilik lor dezake hori, nahiz eta, esan dugun legez, entretenimendua ez den deus gure literaturan.

Azken kritikak

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Mikel Asurmendi

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak