« Txotxongilo jokoa | Poesia hirian »
Arimen maisua / Irene Nemirovski (Mikel Garmendia) / Alberdania, 2009
Arrazaren patua Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-12-18
Kontuz ibili beharra dago Irene Nemirovskirekin. Ezer ez baita dirudiena, eta halako ondorio batera iristeko ez dago ezer hoberik haren Dantzaldia irakurtzea baino. Bertan ageri baitira haren literaturan, eta bizitzan, ezaugarriak izango diren pertsonaiak: pobreziatik atera eta gora igo den emakumea; senar dirudun eta axola-, gabea, diruaz beste ezertarako, noski; mundua, alegia, gurasoen mundu soziala ezagutu nahi duen alaba; debekua eta mendekua. Mundu atsegina da eta ordenatua, itxuraz; krudela, funtsean, errukirik gabea. Berak ere emakume ahul eta indargea zirudien, baina justu kontrakoa zen.
Arimen maisuan kontatzen zaiguna deserrotu baten bizitza da. Dario Asfar da protagonista, Krimeako judua, tipiko eta arketipikoa, itxuratik hasita. Pobre iristen da Nizara, emazte eta haur jaio berriarekin, eta bere abilezia eta eskrupulurik eza erabiliko ditu bere egoeraz beste egiteko. Badu pertsonaiak errusiar petoak diren beste pertsonaien aztarna. Dario Asfar Lermontoven pertsonaia izan daiteke; giza mailan igo nahian, edozer ekintza egiteko, baita bere burua saltzeko gauza ere baita. Eta bere burua salduko du, ondorioei garrantzi gehiegi emateke. Arimen maisu bihurtuko da, arimen sendagile, ezkutukoaren manipulatzaile, bere probetxurako, eta ez arimaz gaixo dena sendatzeko.
Baina badira alda ez daitezkeen elementuak, tartean odola eta arraza. Daria Asfar judu izango da, gora igota ere, eta judu bezalaxe hartuko dute, eta judu deia gogoraraziko diote hala behar denean. Finezia handiko liburua da, zimur psikologiko guztiak ondo marrazten dituena. Bada liburu antisemitatzat hartu zuena. Ezer ez da dirudiena, ordea. Nemirovskik bere garaiko errealitatea pintatzen du, bere errealitatea, doinu ilunez.
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez