kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Poemak / Vladimir Maiakovski (Koldo Izagirre) / Susa, 1993

Maiakovskiren lirika Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-02-19

Halabeharrak erabakitzen du, askotan, zer gertatuko den. Halabeharrak berak lotzen ditu gertaera horiek ondoren elkarrekin. Horrela, Sobiet Batasunarekiko oniritziak berekin ekarri zuen Sobiet Batasuneko agintariek argitaratzen uzten zuten literaturarekiko miresmena. Itzulpen kaskar batzuen bidez ezagutarazi zen gure artean Maiakovski; artean apenas genekien sobieten lurraldeko literaturari buruz ezer gutxi, baina Maiakovski hura sinbolo bat zen, poeta iraultzaile comme il faut baten portreta bizi-bizia. Haren bizitzari buruzko xehetasunak jasotzen genituen: amodiozko triangelu bat, bere buruaz beste egite hori, Stalinekin izan zituen txuriak eta beltzak…

Gaurregun zertxobait gehiago dakigu sobieten garaiko literaturaz. Ez da Maiakovski gure erreferente bakarra. Esenin dago, Mandelstam (oraindik orain gazteleratu gabe, ezezagun gure artean, poeten maisu eta teoritzaile hori), Maria Tsvetaieva, eta orri bateko zerrendan sartuko ez litzatekeen munto handi bat. Horietako askok Maiakovskik berak baino fin gaiztoagoa izan zuten, itxidura-zelaietan, Siberiako atzerrian, Stalinen gartzeletan…

Baina zergatik oroitzen gara Maiakovskiz? Poeta bete betea izan zelako, garai bateko abangoardietako mogimenduek taiutu baitzuten kontraesanez horniturik. Gizon hauskor baina era berean sentikorra, bihotz zabaleko baina era berean indibidualista, halakoxea zen Maiakovski. Bestela nola uler daiteke Maiakovski, Iraultza Sobietarra ben-benaz hartu zuen poeta Marinetti bezalako faszista baten lagun izatea? Nola uler daiteke Maiakovskik bere poema baten bidez Eseninen suizidioa kritikatzea, eta berak ere bere biziaren amaieran bide berdintsuari ekitea? Poesia, garai hartan, ohizkoak ez ziren bideetatik ibiltzen baitzen. Poetak, etiketa politiko guztien gainetik poetak ziren, estetika jakin baten azpian ezkutatzen zen etika baten jarraitzaileak. Haren lana irakurrita ulergarria egiten zaigu Leninentzat ulergarri ez izatea.

Euskaraz irakurri nahi duenak badauka gaurgero non aurkitu, itzulpen zoragarri baten bidez, erritmoz betea, soinuz bizia. Koldo Izagirrerena, hain zuzen, zeinak frogarazi digun behin baino gehiagotan zein kasta oneko itzultzaile den. Iñigo Aranbarrik sarreran ematen dizkigu poeta hari buruzko datu eta iritziak.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak