kritiken hemeroteka

8.500 kritika

« | »

Meditazioak / John Donne (Patxi Ezkiaga) / Balea Zuria, 2023

Bihotza han utzita Jose Luis Padron / Bilbao, 2023-11

Patxi Ezkiaga zenak Oxford eta Cambridgeko Unibertsitateetan egin zituen Literatura ikasketak. Euskal Herrira bueltatzean, lagunek gogoratzen dute ingelestuta etorri zela, bihotza han utzita: Manchester United, errugbia…, baina literaturaren alorrean batik bat.

Sorkuntzan, bi iturri nagusitatik edan zuen Ezkiagak. Batetik, berarengan euskal poeta klasikoek izan zuten eragina: Orixek, Lauaxetak, Lizardik, baita garaikide zituen Lekuonak eta Gandiagak ere. Haiek izan zituen ordu luzeetarako lagunak. Bestetik, poeta anglo-saxoiak: Shakespeare, T.S. Eliot, John Milton, William Blake, Seamus Heaney… Idazle ingelesen eragina inspirazio eta motibazio iturri berezia izan zen Ezkiagarentzat. Klasikoak, klasiko modernoak batik bat. Garai batean, urtero 60 bat liburu berri irakurtzen zituen, azken urteetan nahiago zuen klasikoengana jo eta horiekin asetu. Gehiago daude. Eta John Donne dago. Galdetzen zitzaion bakoitzean egiten zion erreferentzia Ezkiagak.

Isilaldi nahiko luze baten ostean, 2012an Oteiza. Profetaren 14 hitz (Bermingham) poema liburuarekin itzuli zen Ezkiaga. Berria egunkariko Juan Luis Zabalari aitortu zionez, poema horiek meditazio eta mistika une batzuen ondorio izan ziren. Eta azpimarratu zuen, ahal zuen bakoitzean, egiten zuela bat John Donnek XVII. mendean idatzitako poesiarekin.

Hil baino urtebete lehenago, adierazpenak egin zizkion Pello Otxoteko poetari, Hegats aldizkarirako. Hau esan zion: “Mistikak hori erakusten du, onartzen, kontenplazioan onartzen. Eta lezio zailena hori izan da niretzat: onartzea”.

John Donnen Meditazioak argitaratu du Balea Zuria argitaletxeak, Patxi Ezkiagak hil aurretik euskaratua. Patxik itzulitakoa, obra handiago baten zatia da, liburu osoaren lehen kapitulua, eta euskarara ekarritako Donneren lehen liburua.

Berezkoa dugu, gizon-emakumeok, gure jakiteko nahia baretzea, gure gogoa lasaitzea, gure atsekabea arintzea. Itzal artetik, bide bat erakusten dute John Donnen testuak eta Ezkiagak egindako itzulpenak. Felipe Juaristiren hitzek ere bai: “Barnera begiratu behar horretarako, hor baitago ezkutuan eguzki eder eta distiratsu bat. Batzuek kontzientzia deitzen diote; beste batzuek, bihotza”.

Azken kritikak

Baden Verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden Verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak