« Nor da munstroa? | Biharamuna »
Meditazioak / John Donne (Patxi Ezkiaga) / Balea Zuria, 2023
Bihotza han utzita Jose Luis Padron / Bilbao, 2023-11
Patxi Ezkiaga zenak Oxford eta Cambridgeko Unibertsitateetan egin zituen Literatura ikasketak. Euskal Herrira bueltatzean, lagunek gogoratzen dute ingelestuta etorri zela, bihotza han utzita: Manchester United, errugbia…, baina literaturaren alorrean batik bat.
Sorkuntzan, bi iturri nagusitatik edan zuen Ezkiagak. Batetik, berarengan euskal poeta klasikoek izan zuten eragina: Orixek, Lauaxetak, Lizardik, baita garaikide zituen Lekuonak eta Gandiagak ere. Haiek izan zituen ordu luzeetarako lagunak. Bestetik, poeta anglo-saxoiak: Shakespeare, T.S. Eliot, John Milton, William Blake, Seamus Heaney… Idazle ingelesen eragina inspirazio eta motibazio iturri berezia izan zen Ezkiagarentzat. Klasikoak, klasiko modernoak batik bat. Garai batean, urtero 60 bat liburu berri irakurtzen zituen, azken urteetan nahiago zuen klasikoengana jo eta horiekin asetu. Gehiago daude. Eta John Donne dago. Galdetzen zitzaion bakoitzean egiten zion erreferentzia Ezkiagak.
Isilaldi nahiko luze baten ostean, 2012an Oteiza. Profetaren 14 hitz (Bermingham) poema liburuarekin itzuli zen Ezkiaga. Berria egunkariko Juan Luis Zabalari aitortu zionez, poema horiek meditazio eta mistika une batzuen ondorio izan ziren. Eta azpimarratu zuen, ahal zuen bakoitzean, egiten zuela bat John Donnek XVII. mendean idatzitako poesiarekin.
Hil baino urtebete lehenago, adierazpenak egin zizkion Pello Otxoteko poetari, Hegats aldizkarirako. Hau esan zion: “Mistikak hori erakusten du, onartzen, kontenplazioan onartzen. Eta lezio zailena hori izan da niretzat: onartzea”.
John Donnen Meditazioak argitaratu du Balea Zuria argitaletxeak, Patxi Ezkiagak hil aurretik euskaratua. Patxik itzulitakoa, obra handiago baten zatia da, liburu osoaren lehen kapitulua, eta euskarara ekarritako Donneren lehen liburua.
Berezkoa dugu, gizon-emakumeok, gure jakiteko nahia baretzea, gure gogoa lasaitzea, gure atsekabea arintzea. Itzal artetik, bide bat erakusten dute John Donnen testuak eta Ezkiagak egindako itzulpenak. Felipe Juaristiren hitzek ere bai: “Barnera begiratu behar horretarako, hor baitago ezkutuan eguzki eder eta distiratsu bat. Batzuek kontzientzia deitzen diote; beste batzuek, bihotza”.
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo
Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban
Mikel Asurmendi
Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz
Gorka Bereziartua Mitxelena
Juana
Jon Artano Izeta
Mikel Asurmendi
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Jon Jimenez
Simulakro bat
Leire Ugadi
Maddi Galdos Areta
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Ibon Egaña
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Paloma Rodriguez-Miñambres