« Berandu gabiltza? | Infinitua ihi bitan »
Borrokalari transgeneroak / Leslie Feinberg (Fermin Zabaltza) / Katakrak, 2021
Liburu hau arma bat da Irati Majuelo / Berria, 2021-12-05
Katakrak argitaletxeari esker ezagutu genuen lehen aldiz Leslie Feinberg, idazle, borrokalari eta langile transgeneroa. Mari-mutil handi baten bluesa eleberrian irakurle bat baino gehiago harritu zuen, astindu, txunditu, harrotu. Fermintxo Zabaltzaren eskutik euskaraturiko bigarren lan honek efektu berbera izango duelakoan nago, edo hala espero dut behintzat, gure historiaren, Mendebaldeko pentsaeraren erroei erauzitako maisulana baitakar Feinbergek, fin bezain probokatzaile.
Borrokalari transgeneroak ez da, idazleak hasieratik argi uzten duenez, ohiko historia liburu bat, ez trans pertsonen historia orokor eta osoa, ez eta gaur egun trans mugimenduarekin ulertzen dugunaren genealogia hutsa. Bi lan-lerro sakonen emaitza dela esanen nuke. Batetik, arkeologia lan xehe eta zorrotza da, gizakiaren lehen komunitateetatik gaur egunera arte, generoa logika bitarretik at bizi zuten pertsonen bilaketan, kokapenean eta dokumentazioan oinarritzen dena. Eta bereziki, pertsona horiek komunitate desberdinetan izan zuten pisu errealaren eta historia hegemonikoan izan duten interpretazioaren arteko aldea ulertzeko saio tematia. Bigarrenik, trans kontzeptuaren pean bil daitezkeen esperientziei buruzko hausnarketa-lan garrantzitsua da, egungo begirada (post)modernotik at, gizaldiz gizaldi egon diren pertsona ez-bitarrei gardentasunez so egiteko asmoa agertzen duena. Badu asko saiakeratik, ukaezinezko ikuspuntu pertsonaletik abiatzen baita ikerketa. Eta hori du indargune nagusienetako bat liburuak, izan ere, egilearen zalantzek gidatzen dute irakurlea, bere sentituz Feinbergen kezkak, gogoetak eta, bereziki, galderak. Historia, politika, teoria, hirurak biltzen ditu idazki honek, hiruretan bermatzen dira Feinbergek aurkitutako erantzunak. Finean, idazleak esaldi bakarrean laburbiltzen duen gisan, liburu hau arma bat da: “Garaia da geure historien aditu gisa idatz dezagun”.
Estilo zuzen eta argia darabil idazleak, une batzuetan ukitu pedagogiko batez ere ari dena. Izan, ideia ustez korapilatsuak azaltzeko erraztasun handia baitu, esperientzia pertsonalera edota adibide zehatzetara joz. Hala ere, erraietan bizi duen borroka dela ikusgarri egiteko ez du arazorik, eta, ondorioz, ez dira kritikak eta aldarriak falta. Alabaina, ez da panfletora iristen, eta eskertzen da. Liburu honek idazkeraren aldetik duen ezaugarririk bereziena, ziur aski, galderak azaleratzeko modua da, itaunen bidez diskurtsoa gidatu eta irakurleari erantzunen bila hasteko grina pizten baitio. Umearen jakin-min kutsatu gabea, helduaren kokapen politiko ezinbestekoa, jazarriaren auto-berrespen iraultzailea; hirurak biltzen ditu Feinbergen hitzak.
Baina bada lan honen interesa akuilatzen duen beste gako bat: intersekzionalitatea. Sarri ulertzen konplexua gertatzen den kontzeptuaren ariketa praktikoa izan zen idazlearen bizitza, eta hala islatzen du bere idazkeran ere. Oroz gain, zapalduen arteko batasunaren aldarria baita liburu honek uzten duen oihartzuna. Borroken arteko babesaren beharra, bidegurutze amankomunak eta aliantzak berriz ere zalantzan jartzen diren garaiotan, ezinbesteko begirada da Feinbergena: zapaldu ororen askatasunaren alde egiteak zu zeu askatuko zaitu.
Kandelikara
Harkaitz Cano
Peru Iparragirre
Zoonomia
Nerea Arrien
Paloma Rodriguez-Miñambres
Itzalen distira
Arrate Egaña
Hasier Rekondo
Ene anaia femeninoa
Marina Tsvetaieva
Amets Iriarte
Zoonomia
Nerea Arrien
Maddi Galdos Areta
Ekaitza eta beste 34 ipuin
Kate Chopin
Paloma Rodriguez-Miñambres
Haragi hosto
Juan Ramon Makuso
Mikel Asurmendi
Azken etxea
Arantxa Urretabizkaia
Amaia Alvarez Uria
Mina hartzeko ere
Juan Luis Zabala
Paloma Rodriguez-Miñambres
Gezurra berdaderoa
Bertol Arrieta
Pako Aristi
Uda betea
Aritz Gorrotxategi
Jose Luis Padron
Basairisa
Louise Gluck
Aitor Francos
Sortaldekoak
Hedoi Etxarte
Mikel Asurmendi
Lagun minak
Jon Benito
Asier Urkiza