kritiken hemeroteka

8.530 kritika

« | »

Infinitua ihi batean / Irene Vallejo (Fernando Rey) / Pamiela, 2021

Infinitua ihi bitan Anjel Lertxundi / Berria, 2021-12-05

Pasioz hasi nintzen irakurtzen gaztelaniazko originala, aspaldi abandonatu genuen jardin eder batetik bestera ninderamaten orriek. Ezagunak egiten zitzaizkidan pasarte askotako pasioen, labirintoen eta dilemen usain eta oihartzunak. Irakurtzen ari nintzenak Peneloperen tapizeko albainuaren finezia zuen, baztertzen eta baztertzen joan garen giro klasikoaren unibertsoa ari nintzen sentitzen, eder-minez berritzen. Pasioz segituko nuen irakurtzen, baina berrehungarren orritik pasatu berri (liburuak 449 orrialde ditu), baztertu ezin nuen lan bat neukan eskutik tiraka. Beste baterako utzitako liburu-metaren gainean utzi behar izan nuen. Etsita nengoen. ‘Gabonetan, agian. Edo asteburu oso bat hartuta…’, ari nintzen nire buruarekin gezurretan.

Euskarara ekarri dutela jakin nuen arte. Egun berean erosi nuen Infinitua ihi batean, Irene Vallejoren liburu apartaren Fernando Reyk egindako itzulpena, eta berriro ekin nion irakurketari, oraingoan euskaraz, utzi nuen orritik aurrera. Murgil egin izan banu bezala sartu nintzen bertan, berehala ahazteraino itzulpen bat neukala eskuetan.

Vallejoren gaztelaniazko prosaren araztasun eta dotorezia bera gozatu ditut Reyren itzulpenean. Hizkerak eskutik narama, Vallejorenak ere eramaten ninduen bezala: euskarazko bertsioaren araztasunak sorpresa atsegina ekarri dit, nahiz aspalditik ezagutzen ditudan Reyren eskarmentua eta lana. Vallejoren tonuari eusteko maisutasunak seguru sentiarazi nau. Ez zitzaidan dudarik sortzen, edo, sortzen bazitzaidan, ez zen sintaxiak, lexikoak eta halakoek eragina, baizik nire formazio kulturalaren defizitak eta herdoilak, autore edo pertsonaia edo mitoren baten ignorantziak. Baina, halakoetan ere, autoreak zein itzultzaileak, beti baitute kontuan irakurlea, talentu artistikoarekin leuntzen dituzte takar edo aldapatsu izan zitezkeen pasarteak.

Euskarak ninderaman, bada, eskutik. Burua libre, ez ninduen ezerk uxatzen irakurketatik, ez nion erreparatzen testuak kontatzen didanari baino. Eragin didan gozamenak —ibilaldiko haize leunak, iturrietako ur freskoak, irakurri berriaren zaporeak— aisia eskatzen zuen eta du, irakurketa benetan literarioa. Originalean dago, badakit, esaten ari naizena, baina Vallejok gaztelaniari ateratako etekina atera dio Reyk euskarari. Esperientzia fisiko bat bizi izan banu bezain biluzki sentitu dut euskaratik naizela elebidun.

Azken kritikak

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak