susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Ezinbizia “aiher” suerte bat bilakatzen delarik |

Dena zulo bera zen / Eider Rodriguez / Susa, 2025

Gertakarietatik aldenduz Txani Rodríguez / El Diario Vasco, 2025-11-29

Susak argitaratutako “Eraikuntzarako materiala” txalotuaren ondoren, Eider Rodriguez (Errenteria, 1977) kontakizunaren generora itzuli da. Liburuak sei ipuin eskaintzen ditu —gehienak Gipuzkoan kokatuak, nahiz eta bat Koh Phanganen eta beste bat Bordelen gertatzen diren—, pertsonaien beldur existentzialak kontatzea lortzen dutenak. “Kanikula”k, ipuinetako lehenak eta luzeenak, emakume batek eremu delikatuetara egiten duen txango emozionalaz hitz egiten digu; “Itsasoak eta hondakinak”ek adiskidetasun baten inflexio-puntua erakusten digu; “Zuloa”k bikoteen proiektu komunek batzuetan zer ezkutatzen duten erakusten du; “Ahate bihotz” kontakizun gogorra ikasgelako gatazketan barneratzen da; “Urpekariak”en haustura fisiko batek haustura psikikoa erakusten du, eta “Kraterra” heriotza duinaren gaian barneratzen da. Halaber, “Dena zulo bat zen” ipuinak aipamen metaliterario dibertigarriak ere baditu, kontakizunaren generoari buruzkoak, baita egilearen beste liburu batzuetan agertzen diren pertsonaiei buruzkoak ere.

Besteak beste, erritmo narratiboa menderatzeari eta xehetasunik sotilenak atzemateko gai den begiradari esker, gertakaritik aldentzen den literatura baten aurrean gaude. Hau da, kontakizunek ez dituzte kontatzen une jakin batean gertatzen diren gertaerak —egutegian idatzi eta ospatzen direnak—, baina pertsonaiei gertatzen zaienaz hitz egiten dute, gertatzen zaizkigun gauza garrantzitsu asko ez baitira bat-batean gertatzen. Horregatik, egileak geruza ezberdinez osatutako mapa geologikoak eraikitzen ditu; ez da azalean gelditzen, gainazala baino askoz gehiago zulatzen du.

Merezi du Arrate Rodriguezek lan horretarako egindako azala aipatzea, nire ustez liburuaren espiritua ulertzen duelako: itxuraz baketsua den paisaia. Itxuraz bakarrik.