« Amodioaz edo | Turkiatik Iranera »
Ararat mendiaren sumina / Yasar Kemal (Fernando Rey) / Alberdania / Elkar, 2003
Herriaren hatsa Igor Estankona / Deia, 2003-04-22
Kemalismoak uniformizatu eta pobretutako Anatoliaren aberastasun izugarria agertzen da Yasar Kemalen obran. Fernando Reyk itzulitako “Ararat mendiaren sumina” idazle honen lanaren paradigmatzat jo dezakegu. Herri Kurduaren epopeia txiki honetan mila irudi, istorio eta sentipen kontatzen dira, mundu zabalean edozeinek ulertu eta gozatzeko modukoak. Gaur egungo Turkian injustiziaren aurka altxatzen diren milioka ahotsetatik Yasar Kemalena da, behar bada, ezagunena. Baten baino gehiagotan inguruka ibili zaion Nobel Sariak suposa dezakeen aitorpen unibertsalarekin zein hori barik, bere literatura gorengoa da jadanik.
Kurdistanentzat aspaldiko partez bonben artean bide lauso bat —beste traizio bat?— irekitzen ari den honetan asko hitz egiten ari gara peshmergetaz eta gerrilarietaz. Estaturik gabeko nazio handienaren historia eta ametsak zeintzuk diren ikasteko egokia da nobela hau, baina baita guda eta maitasuna maisuki biltzen dituen irakurtaldi ahaztezin bat izateko aukera paregabea ere.
Herri-kulturatik eta berdintasunaren kontzientzia sakonetik edaten duen literatura landua eta sakona da Yasar Kemalena. Maitemindu egiten du. Arrano baten hegalditik hasi eta bikote batek elkarri zor dion maitasuneraino, gauzak kontatzeko indar berezi bat du idazle honek. Irakurri egin behar da, ordea, kontatzea hain baita zaila. Ekialdeko kulturaren aurpegi bi (India edo Pertsiako epika eta ahozko literaturako erromantikotasuna) bat eginda gozatzeko modua izango du irakurleak.
Gizakia zurrunbilo bat dela ondorioztatuko du irakurleak Mahmut Khan, bere alaba Gülbahar eta honen maitale Ahmeten arteko triangeluak osatzen duen istorioan aurrera egin ahala. Hiru hauek eta beste hainbat pertsonaiek bizitzaren aurrean egiten dituzten hautuak erabili gura ditu Yasar Kemalek ohorea, bizitza, zuzentasuna edo fideltasunari buruz hausnartzeko. Baina beste hari batek ere zeharkatzen du “Ararat mendiaren sumina”. Bigarren ari horrek izaera kolektiboa du. Gizataldeek —eta beraz, gizateriak— gorputz bakar eta borondate batu bezala izan dezaketen indarra da. Ahmed eta Gülbaharrek Mahmut Khan boteretsuaren kontra egitean pizten duten kontraesan moralaren aurrean herriak hartzen duen jarrera da, finean, liburuko ikaspen ederrenetako bat hainbeste edertasun biltzen den liburu honetan.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera