kritiken hemeroteka

8.224 kritika

« | »

Kontrarioa / Lander Garro / Susa, 2010

Mingostasun xaloa Iban Balerdi / Gara, 2010-07-02

Aurretik narrazio liburu bat Orain galdera berriak ditut eta saiakera bat Ez merkeenak! Bai onenak! argitaratu ondoren, hauxe da idazle oreretarrak kaleratu duen lehen nobela. Buelta asko eman omen dizkio, zati asko kendu, aldatu, berridatzi… azken emaitza honetara heldu arte. “Idazteko ezabatzen jakin behar da. Hartu gaur egungo edozein liburu, eta konturatuko zara idazleak ez zuela hitzik ezabatu nahi”. Liburuan bertan, idazteari eta idazlearen bakardadeari eskaintzen dizkion tartean, hainbat hausnarketa interesgarri agertzen dira idazten aritu batek, idazten hasi nahi duen bati esanak.

Idazle izateko gogoa duena eleberriko protagonista nagusia da, Raul Oliveira gaztea. Betidanik bere burua tokiz kanpo ikusten duen hau, unibertsitate ikasketak utzi zituenetik zereginik topatzen ez duena, mozkortzen eta xakean jokatzen aritzen da gustuko taberna zuloan sartuta. Oskar laguna du edozertarako kide, berarekin mintzatzen da honetaz edo hartaz, bera da ondoan duen konfiantzazko bakarra. Adiskidetasuna dario beraien harremanari, bitxia baina egiazkoa den laguntasuna. Izan ere, familia aukeratzen ez den bezala, norbait lagun moduan izan nahi duzun bai ala ez hautatu baitaiteke. Eta Oliveirak sendiaz sentitzen duen lotsa arintzeko ezinbesteko makulua du laguna. Bien arteko eztabaidak, esandakoak eta esan gabe utzitakoak, zirikatu nahian botatakoak… oso modu naturalean ateratzen dira eta ez dirudite batere behartuak. Are gehiago, oso gustura eta irrikaz jarraitzen dira.

Istorioa autoreak ondo ezagutzen duen tokian kokatu du, Errenteriako Pontika auzoan, bera jaio zen inguruan, alegia. Langile eta etorkinen auzoa izateak ere nortasuna ematen dio kontakizunari, azaltzen diren toki gehienek bezalaxe. Galtzaileen kontuak baitira hemen irakurtzen direnak. Erdigune polit eta ponpoxoetan lekurik ez dutenen bizimoduak. Garaiari dagokionez, 90. hamarkada bukaerakoa da istorioa. Pentsatzekoa da Garrok berak bizitako urteak direla, eta pertsonaien izenen bidez eta batez ere, musika erreferentziekin ondo girotua dagoela uste dut. Gainera, bakoitzak berea kontatu behar duela onartuta ere, eskertzekoa da horrelako eleberri bat betiko 80. hamarkadatik kanpo ikustea. Eta ez denboragatik bakarrik, baita bestelako zenbait topikoetatik aldentzeagatik ere.

Eleberria bizitzaren gordintasun eta gogortasunez estalia dago, euren burua gizartearen gehiengotik kanpo ikusten dutenen ikuspegitik, arrunta deitzen den horretatik landa. “Oliveirak bazekien ustezko normaltasunik ez zegoela. Teoria hutsa zela. Hedabideen propaganda. Lanerako deia. Otzantasunaren aldeko maniobrak.(…) Hori guztia bazekien, baina zein gutxi balio zuen teoriak sentimenduak arrapaladan etortzen zitzaizkionean!”. Hala eta guztiz ere, eta agian pertsonaia gehienak hogei urteren bueltan dabiltzalako, xalotasunez beteriko zati ugari ditu. Eta umorez zipriztindutakoak ere bai, irakurleari irribarrea behin baino gehiagotan ateraraziko diotenak.

Gustatuko litzaidake Oliveira, Oskar, Eneko eta beste guztien berri izatea aurrerantzean ere. Nobelaren amaierak ematen du jarraitzeko aukerarik eta autoreak ere ez dio posibilitate honi biderik itxi. Beste buelta mordo bat eman beharko dizkio, idatzi eta ezabatu, idatzi eta aldatu, idatzi eta berridatzi ziur samar egon arte.

Azken kritikak

Dimisioa
Juan Luis Zabala

Irati Majuelo

Bi aldiz iraun
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria

Ibon Egaña

Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Jon Jimenez

Bekatua
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Asier Urkiza

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Paloma Rodriguez-Miñambres

Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Europa bezain zaharra
Joxe Azurmendi

Irati Majuelo

Puta
Nelly Arcan

Joxe Aldasoro

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Jon Kortazar

Zakur zaunkak
Iñaki Irazu

Asier Urkiza

Meditazioak
John Donne

Nagore Fernandez

Bekatua
Goiatz Labandibar

Jon Jimenez

Artxiboa

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

2023(e)ko martxoa

2023(e)ko otsaila

2023(e)ko urtarrila

2022(e)ko abendua

Hedabideak