kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Arimen maisua / Irene Nemirovski (Mikel Garmendia) / Alberdania, 2009

Arrazaren patua Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2009-12-18

Kontuz ibili beharra dago Irene Nemirovskirekin. Ezer ez baita dirudiena, eta halako ondorio batera iristeko ez dago ezer hoberik haren Dantzaldia irakurtzea baino. Bertan ageri baitira haren literaturan, eta bizitzan, ezaugarriak izango diren pertsonaiak: pobreziatik atera eta gora igo den emakumea; senar dirudun eta axola-, gabea, diruaz beste ezertarako, noski; mundua, alegia, gurasoen mundu soziala ezagutu nahi duen alaba; debekua eta mendekua. Mundu atsegina da eta ordenatua, itxuraz; krudela, funtsean, errukirik gabea. Berak ere emakume ahul eta indargea zirudien, baina justu kontrakoa zen.

Arimen maisuan kontatzen zaiguna deserrotu baten bizitza da. Dario Asfar da protagonista, Krimeako judua, tipiko eta arketipikoa, itxuratik hasita. Pobre iristen da Nizara, emazte eta haur jaio berriarekin, eta bere abilezia eta eskrupulurik eza erabiliko ditu bere egoeraz beste egiteko. Badu pertsonaiak errusiar petoak diren beste pertsonaien aztarna. Dario Asfar Lermontoven pertsonaia izan daiteke; giza mailan igo nahian, edozer ekintza egiteko, baita bere burua saltzeko gauza ere baita. Eta bere burua salduko du, ondorioei garrantzi gehiegi emateke. Arimen maisu bihurtuko da, arimen sendagile, ezkutukoaren manipulatzaile, bere probetxurako, eta ez arimaz gaixo dena sendatzeko.

Baina badira alda ez daitezkeen elementuak, tartean odola eta arraza. Daria Asfar judu izango da, gora igota ere, eta judu bezalaxe hartuko dute, eta judu deia gogoraraziko diote hala behar denean. Finezia handiko liburua da, zimur psikologiko guztiak ondo marrazten dituena. Bada liburu antisemitatzat hartu zuena. Ezer ez da dirudiena, ordea. Nemirovskik bere garaiko errealitatea pintatzen du, bere errealitatea, doinu ilunez.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak