susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Begiradak | Garagardoa, elurra, hutsuneak, oihartzunak… »

Violet Park-en bidetik / Jenny Valentine (Iñigo Errasti) / Alberdania, 2008

Errautsak bidelagun Mikel Ayerbe / Berria, 2009-01-18

Violet Park hilik dago eta haren errautsak gordetzen dituen kutxak hamazortzi hilabete baino gehiago daramatza taxi bulego bateko apalategian abandonaturik. Norbaitek taxi batean ahaztuta utzi zuenetik, hain zuzen. Baina egun batean, kasualitatez, hamasei urteko Lucas Swain londrestarrak begiz joko du kutxa eta errautsak bereganatzeko bulkada sentituko du. Egun batzuk geroago eta amonarekin prestaturiko azpijoko bati esker, Lucasek beretzat hartuko du Violet gordetzen duen errauts kutxa, bien artean halako lotura berezi bati hasiera emanaz. Lotura hori, ordea, are bereziago bilakatuko da Lucas protagonistak jakiten duenean Violet Park zena eta bere aita, zeinak urte batzuk aurrerago emaztea eta hiru seme-alabak abandonatu zituen (txikiena artean jaio gabe zegoela) ezagutu egiten zirela. Liburuko pasarte batean honela dio Lucasek, abandonatu zituen aitaren argazkiaren eta Violeten errauts kutxaren aurrean: “elkarren ondoan zeuden: bata, oso-osoan ezagutzen genuela pentsatzen genuena, non zegoen (edo ez zegoen) izan ezik; bestea, inondik ere ezagutzen ez genuena, hilik eta amonaren etxean zegoela izan ezik”. Azalpenik gabe desagerturikoa eta ezustean agerturikoa elkarren osagarri bihurturik.

Baina hori Jenny Valentine idazle britainiarraren Violet Park-en bidetik liburuaren hasiera besterik ez da, gertaerak eta egoerak bitxiki korapilatzen baitira orriek aurrera egiten duten neurrian. Bereziak dira ere, nolabait, kontakizuna eten eta protagonista narratzaileak txertatzen dituen bestelako kontamolde-teknikak: zerrendak, asmakeriak, eszena batetik abiatuz bere familia-kideen deskribapen osatu eta egokiak, kausa eta ondorioen arteko erreakzio kateen aukera ezberdinak. Gainera, guztia modu ez hain tolesgabean kontatua, arreba edo amarekin dituen harreman gatazkatsuak kasu. Azken batean, nerabezaroaren azken eta ondorioz, helduaroaren aurreneko urratsak egiten ikasten ari baita Lucas, eta horretarako ezinbestekoa du aitaren gertaera bere horretan ulertzea. Ulertzeko, baina, aurrena zer gertatu zen jakin behar. Harrigarriki, Violet Parken errautsen laguntza beharrezkoa izango da bide luze horretan. Une jakin batean gogoeta hau egingo du Lucasek, liburuan jasaten duen iniziazio-garapenaren adierazgarri: “Horixe da, itxura denez, hasten garenean egiten duguna: nahiko ez genukeen gauzei aurre egin eta onartu inor ez dela izaten guk uste dugun modukoa, askotan ezta antzekoa ere”.

Gazteen artean arrakasta izan dezakeen liburu batek izan ditzakeen osagai ia guztiak biltzen dira Violet Park-en bidetik horretan: gaur egun gori-gorian dauden gaiak (adopzioa, eutanasia…); familia arazo gatazkatsuak (guraso eta seme-alaben artekoak bereziki); lehenengo amodioa (narrazioan pisu gehiegirik ez badu ere), intriga, umorea, argumentuaren bilakaera ustekabekoak eta nola ez, apoteosikoa izan gabe ere, filmetako amaierei asko zor dien bukaera. Eta hain zuzen, osagai horiekin guztiekin bete-betean asmatzea da liburu hau edozein irakurlerentzat gomendagarria izatearen arrazoi nagusia.

Iñigo Errasti itzultzailea arduratu da nobela euskaratzeaz eta bitxitasun modura, aipatu egin behar euskarazko itzulpena gaztelerazkoa baino lehen iritsi dela. Hori horrela, Alberdaniak atzerriko liburu arrakastatsuak itzultzeko erronkari gogor eusten diola esan daiteke, Jenny Valentinek Guardian Children´s Fiction saria jaso baitzuen 2007an kaleratu zuen Finding Violet Park honekin. Eta egun euskaraz horren egoki eta ondo irakurtzeko modua izatea, ez da ez aukera makala.