« Ihesi | Ahanzturaren artxipelagoa »
Sabino / Luis Haranburu Altuna / Kriselu, 1986
Sabino Mikel Mendizabal / Argia, 1987-04-12
Jarraitzen du Haranburu Altunak zenbait pertsonaia historiko aurkezten gure herriaren ezagupena piskat handitu nahiean, eta hau egiteko ez dira modu asko izango antzerkia bezain bikainak. Duela bi aste nazionalismo aurreko pertsonaia bezala Zumalakarregi azaldu bagenuen, oraingo honetan Sabino Arana aurkezten digu Aranburu Altunak eta esan beharra da bere egoera historikoarengatik edota aurkezten den pertsonaia ez delako bestea bezain karismatikoa, gauza da ez dela hain bizia azken liburu hau.
Obra guztian zehar, Sabinoren traiektoria politikoa azaltzen da, hots, foralismotik nazionalismora, eta hiltzerakoan nazionalismo bare batera pasatzeko. Bertan bere ezaugarri politiko nabarmenak agertzen zaizkigu: arrazismoa, bizkaitarrismoa, Euskadiren konzepzio federalista, nazionalismoa, bere izaera matxista…
Sabino hilzorian dagoela agertzen zaigu liburua sarrera gisa, ondoren bere hasiera nazionalista azaltzen da biografia moduan: borroka amorratua elkarte nazionalista bat sortu nahiean, emigrazio ikaragarriaren aurkako joera, bizkaitarrismo porrokatua, hizkuntzaren babesa etabar luzea. Amodiozko istorio txiki bat agertzen zaigu ere, nahiz eta protagonistak neska ukatu “Gonzalez” zuelako abizena.
Pertsonaia gogorra zen Sabino, hala agertzen zaigu behintzat obra honetan. Bertan ere nahiko aztertzen da bere anaia Luis. Hau pertsonaia hain erradikala ez izanik ez bakarrik politikan, bizitzako beste zenbait gauzetan ere, askoz konsekuenteagoa izan zen beste zenbait alditan, adibidez euskararen erabilpen soila defendatzean edota Sabinoren bizitza bukaeran nazionalismoaren baretasunaren aurka agertzen denean; hots pertsonaia azkarragoa bezala agertzen da Luis.
Obrak bi parte nagusi ditu, orohar hamar ezena desberdin izanik. Ezena bakoitzeko hasieran bertso batzu botatzen dira sarrera moduan.
Pertsonaia historikoan datza obra honen nagusitasuna, Sabinoren garrantzi politikoa uka ezin bait da. Hala eta guztiz,- lehen esan dudan bezala, izan zuen bizitzarengatik edo, gauza da Zumalakarregiren obra entretenigarriagoa zela. Oraindik hori bai, Loyolaren pertsonaia falta zaigu aurkezteko honela Haranburu Altunaren triologia osatuz.
Dimisioa
Juan Luis Zabala
Irati Majuelo
Bi aldiz iraun
Oihane Zuberoa Garmendia Glaria
Ibon Egaña
Cayo Hueso
Oihane Amantegi Uriarte
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Jon Jimenez
Bekatua
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Asier Urkiza
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Paloma Rodriguez-Miñambres
Arrain hezur bat eztarrian
Olatz Mitxelena
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Europa bezain zaharra
Joxe Azurmendi
Irati Majuelo
Puta
Nelly Arcan
Joxe Aldasoro
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Jon Kortazar
Zakur zaunkak
Iñaki Irazu
Asier Urkiza
Meditazioak
John Donne
Nagore Fernandez
Bekatua
Goiatz Labandibar
Jon Jimenez