kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Hiru arkuko zubia / Ismail Kadare (Juan Mari Arzallus) / Elkar, 1994

Lehena, zubia eta oraina Juan Luis Zabala / Euskaldunon Egunkaria, 1994-11-06

Oharkabean ikusi ohi ditugu gaur egun zubi zaharrak edozein ibairen gainean. Ardurarik gabe zapaltzen ditugu, lur zabala zapalduko bagenu bezalaxe, zubiaren misterioa eta edertasuna dastatu gabe. Baina zubi zahar orok bere historia eta istorioak gordetzen ditu isilean, ia inork ez gogoratzen eta ez kontatzen dituenak, baina xarmaz beteak gehienak, Ismail Kadare idazle albaniarrak liburu honetan eskaintzen dizkigunak bezala.

Gaur egun autobideak, abiadura handiko trenak edota urtegiak bezala, Erdi Aroan ibai gaineko zubiak sekulako susmo gaizto, errezelo, desadostasun, istilu, borroka, mehatxu eta beldurren iturburu izan zitezkeen. Eta gaur egun autobideen, abiadura handiko trenen edota urtegien eraikuntzan bezala, zubien eraikuntzan jendea hiltzen zen garai hartan. Hori bai, batzuetan modu benetan liluragarrietan, Ismail Kadarek eleberri honetan kontatzen digun kasuan bezala.

Zubiko lanen obramaisuak Gjon abadeari modu nahasian adierazten dion gisan, mundu berri baten eredu eta tresna da zubia, otomanoek Albania Asia bihurtuko ote duten beldurrak ikaraturik duen Gjon abadeak gero eta susmo ilunagoz ikusten duen mundu berri eta anker baten sinboloa.

Kontaketa plastikoa da ia-ia Ismail Kadarerena, irudi eder eta indartsuz hornitua, Luis Astrainek azalerako egindako koadroak erakusten diguna kasu. Magia berezi batez, leuntasun gozo batez lotzen ditu gainera Kadarek irudiok, eta, leuntasun gozo horri esker, ia-ia oharkabean barneratzen da irakurlea garai historiko jakin baten gatazkagune nagusien ingurukoak diren baina funtsean gaur egungo munduarekin ere zerikusi zuzena duten galderen zurrunbiloan.

Juan Mari Arzallusek itzulitako “Hiru arkuko zubia” dugu Kadareren lehen eleberri euskaratua. Euskara bizi eta gihartsua darabil Arzallusek, oinarri-oinarrian herri euskara izanik batasunaren premiei ederki erantzuten diena.

Itzulpena denik ere ia-ia antzematen ez den itzulpena da hau, bizi-bizi eta jariakortasunez irakurtzeko modukoa. Txukuna eta harrigarria henetan goiaztarraren lana.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak