« Minak batzuk, gozoak guztiak | Beste baten zain »
Euskara guztiok / Josu Pikabea / Alberdania, 1994
Testu klasikoen bilduma Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-11-05
Antologia modura dago liburu hau prestatuta. Bertan biltzen baitira lau euskalki literarioetan (lapurteraz, gipuzkeraz, bizkaieraz eta zubereraz) idatzitako hainbat testu, guztiak XVII, XVII eta XIX mendeetakoak. Testuak zaharrak direla esango du horko orriak ezker-eskubi eta eskubi-ezker pasatzen hasten den edozeinek, eta arrazoi duela esango diogu; zaharrak direla, bai, baina ez zaharkituak, gainera genezake ere, arnasa hartzeko egiten dugun aho mugimendu berberaz. Oso lasai, noski.
Hitzaurrean esaten digu, gainera, antologia honen paratzaileak berak, oker ibil ez gaitezen: “Irakurtzen soilik gozatu nahi duen horrek, azterketa linguistiko zein literariorako lanabesik behar duen horrek, edota goi-mailako ikerketa filologikorako prest dagokeen beste horrek ere, hemen testu bilduma zabal eta ireki bat ikus dezazun da gure xedea, hasiera batean, eta ogibidez, UBI ikasturteko Euskalki Literarioak ikasgairako materiala hautatzea izan bazen ere.”
Irakurtzen soilik gozatu nahi duenak badu liburuan zer non aurkitua, baina ez dut horrelako jenderik gure artean ugaria denik. Gozatzeko dira, azken finean, testu literarioak, hasieran horretrako idatziak izan ez badira ere. Horixe da, hain zuzen, denboraren iraganak testu idatziei, gauza guztiei bezalaxe, ezartzen dien bere plusa. Gaurregun, ez diegu begiratzen idatzitako garaian begiratuko zien arreta berarekin; ez diegu erreparatuko garai batean erreparatu zien modura. Gaurregun, haiekiko distantzia dela medio, irakurketa sosegatuago, eta libreagoa, egiteko moduan gara. Horixe da literatura, edozein dela ere, berdin hemengoa edo nonahikoa, irakurtzeko aurren-aurreneko baldintza. Libre irakurtzea, alegia.
Seguruaski, irakasleek, ikertzaileek baino sarriago, nork bere klaseak prestatzeko erabiliko dituzte horko testuak, eta ondo egingo dute, horretarako ere baliogarriak baitira.
Antologia hau zabala eta irekia da, XVII, XVIII eta XIXko idazle garrantzitsuenak bertan baitira, pasarterik garrantzitsuenekin, gainera. Aukera ematen du gure literatura klasikoa hobeto ezagutzeko. Eta ez da gutxi.
Baden Verboten
Iker Aranberri
Asier Urkiza
Diesel
Bertol Arrieta
Nagore Fernandez
Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark
Jon Jimenez
Basokoa
Izaskun Gracia Quintana
Joxe Aldasoro
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres