kritiken hemeroteka

8.546 kritika

« | »

Euskara guztiok / Josu Pikabea / Alberdania, 1994

Testu klasikoen bilduma Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-11-05

Antologia modura dago liburu hau prestatuta. Bertan biltzen baitira lau euskalki literarioetan (lapurteraz, gipuzkeraz, bizkaieraz eta zubereraz) idatzitako hainbat testu, guztiak XVII, XVII eta XIX mendeetakoak. Testuak zaharrak direla esango du horko orriak ezker-eskubi eta eskubi-ezker pasatzen hasten den edozeinek, eta arrazoi duela esango diogu; zaharrak direla, bai, baina ez zaharkituak, gainera genezake ere, arnasa hartzeko egiten dugun aho mugimendu berberaz. Oso lasai, noski.

Hitzaurrean esaten digu, gainera, antologia honen paratzaileak berak, oker ibil ez gaitezen: “Irakurtzen soilik gozatu nahi duen horrek, azterketa linguistiko zein literariorako lanabesik behar duen horrek, edota goi-mailako ikerketa filologikorako prest dagokeen beste horrek ere, hemen testu bilduma zabal eta ireki bat ikus dezazun da gure xedea, hasiera batean, eta ogibidez, UBI ikasturteko Euskalki Literarioak ikasgairako materiala hautatzea izan bazen ere.”

Irakurtzen soilik gozatu nahi duenak badu liburuan zer non aurkitua, baina ez dut horrelako jenderik gure artean ugaria denik. Gozatzeko dira, azken finean, testu literarioak, hasieran horretrako idatziak izan ez badira ere. Horixe da, hain zuzen, denboraren iraganak testu idatziei, gauza guztiei bezalaxe, ezartzen dien bere plusa. Gaurregun, ez diegu begiratzen idatzitako garaian begiratuko zien arreta berarekin; ez diegu erreparatuko garai batean erreparatu zien modura. Gaurregun, haiekiko distantzia dela medio, irakurketa sosegatuago, eta libreagoa, egiteko moduan gara. Horixe da literatura, edozein dela ere, berdin hemengoa edo nonahikoa, irakurtzeko aurren-aurreneko baldintza. Libre irakurtzea, alegia.

Seguruaski, irakasleek, ikertzaileek baino sarriago, nork bere klaseak prestatzeko erabiliko dituzte horko testuak, eta ondo egingo dute, horretarako ere baliogarriak baitira.

Antologia hau zabala eta irekia da, XVII, XVIII eta XIXko idazle garrantzitsuenak bertan baitira, pasarterik garrantzitsuenekin, gainera. Aukera ematen du gure literatura klasikoa hobeto ezagutzeko. Eta ez da gutxi.

Azken kritikak

Poesia guztia
Safo

Mikel Asurmendi

Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre

Jon Jimenez

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Jon Jimenez

Reset
Aitziber Etxeberria

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Jose Luis Padron

Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza

Jon Jimenez

Iragan atergabea
Julen Belamuno

Hasier Rekondo

Haragizko erreformak
Mari Luz Esteban

Mikel Asurmendi

Eusqueraren Berri onac
Agustin Kardaberaz

Gorka Bereziartua Mitxelena

Juana
Jon Artano Izeta

Mikel Asurmendi

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Jon Jimenez

Simulakro bat
Leire Ugadi

Maddi Galdos Areta

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Ibon Egaña

Kontra
Ane Zubeldia Magriñá

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko abuztua

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

Hedabideak