« Minak batzuk, gozoak guztiak | Beste baten zain »
Euskara guztiok / Josu Pikabea / Alberdania, 1994
Testu klasikoen bilduma Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-11-05
Antologia modura dago liburu hau prestatuta. Bertan biltzen baitira lau euskalki literarioetan (lapurteraz, gipuzkeraz, bizkaieraz eta zubereraz) idatzitako hainbat testu, guztiak XVII, XVII eta XIX mendeetakoak. Testuak zaharrak direla esango du horko orriak ezker-eskubi eta eskubi-ezker pasatzen hasten den edozeinek, eta arrazoi duela esango diogu; zaharrak direla, bai, baina ez zaharkituak, gainera genezake ere, arnasa hartzeko egiten dugun aho mugimendu berberaz. Oso lasai, noski.
Hitzaurrean esaten digu, gainera, antologia honen paratzaileak berak, oker ibil ez gaitezen: “Irakurtzen soilik gozatu nahi duen horrek, azterketa linguistiko zein literariorako lanabesik behar duen horrek, edota goi-mailako ikerketa filologikorako prest dagokeen beste horrek ere, hemen testu bilduma zabal eta ireki bat ikus dezazun da gure xedea, hasiera batean, eta ogibidez, UBI ikasturteko Euskalki Literarioak ikasgairako materiala hautatzea izan bazen ere.”
Irakurtzen soilik gozatu nahi duenak badu liburuan zer non aurkitua, baina ez dut horrelako jenderik gure artean ugaria denik. Gozatzeko dira, azken finean, testu literarioak, hasieran horretrako idatziak izan ez badira ere. Horixe da, hain zuzen, denboraren iraganak testu idatziei, gauza guztiei bezalaxe, ezartzen dien bere plusa. Gaurregun, ez diegu begiratzen idatzitako garaian begiratuko zien arreta berarekin; ez diegu erreparatuko garai batean erreparatu zien modura. Gaurregun, haiekiko distantzia dela medio, irakurketa sosegatuago, eta libreagoa, egiteko moduan gara. Horixe da literatura, edozein dela ere, berdin hemengoa edo nonahikoa, irakurtzeko aurren-aurreneko baldintza. Libre irakurtzea, alegia.
Seguruaski, irakasleek, ikertzaileek baino sarriago, nork bere klaseak prestatzeko erabiliko dituzte horko testuak, eta ondo egingo dute, horretarako ere baliogarriak baitira.
Antologia hau zabala eta irekia da, XVII, XVIII eta XIXko idazle garrantzitsuenak bertan baitira, pasarterik garrantzitsuenekin, gainera. Aukera ematen du gure literatura klasikoa hobeto ezagutzeko. Eta ez da gutxi.
Kontra
Ane Zubeldia Magriñá
Irati Majuelo
Denbora galduaren bila / Swann-enetik
Marcel Proust
Aritz Galarraga
Iraileko zazpi egun
Eneko Azedo
Aiora Sampedro
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Mikel Asurmendi
Anatomia bertikalak
Lierni Azkargorta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lurrez estali
Ximun Fuchs
Jon Jimenez
Irakurketaren aldeko manifestua
Irene Vallejo
Mikel Asurmendi
Poesia guztia
Safo
Mikel Asurmendi
Josefa, neskame
Alaitz Melgar Agirre
Jon Jimenez
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Jon Jimenez
Reset
Aitziber Etxeberria
Mikel Asurmendi
Baden verboten
Iker Aranberri
Jose Luis Padron
Gizaberetxoak gara
Mikel Urdangarin Irastorza
Jon Jimenez
Iragan atergabea
Julen Belamuno
Hasier Rekondo