susa | literatur emailuak | literaturaren zubitegia | euskarari ekarriak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | ipuina.eus | ganbila.eus

« Ama(ma)ren artilezko jertsea |

Zoriona, edo antzeko zerbait / Karmele Mitxelena / Elkar, 2024

Bere buruaz besteren Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2025-02-15

Beti zerbitzuko lanera ibiltzera ohituta, bere buruaz ahaztuta zebilen emakume baten bizitzaren bigarren zatiaren hasiera kontatzen du liburu honek. Protagonistaren neguko loratzea. Idazlearen aurreko ipuin bilduman, Haragizko mamuak-en, ageri zen zendu direnek bizirik jarraitzen dutenen egunerokoan eragiteko ahalmena zutenaren ideia: mamuak bailiran geratzen direla present, biziraun dutenen bizitzak juzgatzen. Liburuko protagonista zuka mintzo zaio buruaz beste egin zuen senarrari. Hiltze batek ateratzen omen du beste iltze bat eta, doluaren lehen faseak pasata, senarraren oroimenaren gainean gorpuzten ditu bere egungo zalantza propioak.

Gaztetako sentimenduek ba al dute iraungitze datarik? Zer gertatuko litzateke duela berrogei urte baztertutako maitasunari leku egingo balio berriz? Literaturan eta zineman maiz landutako gaia da, baina Mitxelenak balio berriz betetzen du; oiartzuarraren liburuetan garrantzitsuagoa da nola zer baino. Idazle gutxik menderatzen duten dotoreziaz ezartzen ditu barne hizketen eta inguruan gertatzen diren ekintzen arteko loturak. Horren seinalagarri da, elementu likidoen (itsasoa, izerdia, edariak) eta emozioen arteko lotura. Manuren otordu bakoitza eszena iradokitzailea da, isila baina esanahiz betea. Bigarren planoan kokatua dagoela dirudien arren, zeharo garrantzitsuak dira alargunaren gorako eta beherako zaintzako konpromisoak erakusten dituzten pasarteak: autonomia gabezia erakusten dute haren seme-alabek eta ama dolura ainguratzen; eta, bestalde, hilzorian duen amak ere kateatzen du zaintzara. Krakateko turkesa batek lagunduko dio, ordea, bere buruaz bere egiten.