« Ama(ma)ren artilezko jertsea | Gorriak bizitzeko jaio ginen eta engoitik —hamaika ikusita— munduak azpiratuta gaude »
Zoriona, edo antzeko zerbait / Karmele Mitxelena / Elkar, 2024
Bere buruaz besteren Jon Martin-Etxebeste / El Diario Vasco, 2025-02-15
Beti zerbitzuko lanera ibiltzera ohituta, bere buruaz ahaztuta zebilen emakume baten bizitzaren bigarren zatiaren hasiera kontatzen du liburu honek. Protagonistaren neguko loratzea. Idazlearen aurreko ipuin bilduman, Haragizko mamuak-en, ageri zen zendu direnek bizirik jarraitzen dutenen egunerokoan eragiteko ahalmena zutenaren ideia: mamuak bailiran geratzen direla present, biziraun dutenen bizitzak juzgatzen. Liburuko protagonista zuka mintzo zaio buruaz beste egin zuen senarrari. Hiltze batek ateratzen omen du beste iltze bat eta, doluaren lehen faseak pasata, senarraren oroimenaren gainean gorpuzten ditu bere egungo zalantza propioak.
Gaztetako sentimenduek ba al dute iraungitze datarik? Zer gertatuko litzateke duela berrogei urte baztertutako maitasunari leku egingo balio berriz? Literaturan eta zineman maiz landutako gaia da, baina Mitxelenak balio berriz betetzen du; oiartzuarraren liburuetan garrantzitsuagoa da nola zer baino. Idazle gutxik menderatzen duten dotoreziaz ezartzen ditu barne hizketen eta inguruan gertatzen diren ekintzen arteko loturak. Horren seinalagarri da, elementu likidoen (itsasoa, izerdia, edariak) eta emozioen arteko lotura. Manuren otordu bakoitza eszena iradokitzailea da, isila baina esanahiz betea. Bigarren planoan kokatua dagoela dirudien arren, zeharo garrantzitsuak dira alargunaren gorako eta beherako zaintzako konpromisoak erakusten dituzten pasarteak: autonomia gabezia erakusten dute haren seme-alabek eta ama dolura ainguratzen; eta, bestalde, hilzorian duen amak ere kateatzen du zaintzara. Krakateko turkesa batek lagunduko dio, ordea, bere buruaz bere egiten.
Haize beltza
Amaiur Epher
Asier Urkiza
31 ipuin
Anton Txekhov
Aritz Galarraga
Odolaren matxinadak
Miren Guilló
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi
Joxe Aldasoro
Zero
Aitor Zuberogoitia
Amaia Alvarez Uria
Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga
Aiora Sampedro
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Mikel Asurmendi
Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez
Jon Jimenez
Antropozenoren nostalgia
Patxi Iturregi
Asier Urkiza
Barrengaizto
Beatrice Salvioni
Nagore Fernandez
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Lautadako mamua
Xabier Montoia
Aiora Sampedro
Berbelitzen hiztegia
Anjel Lertxundi
Mikel Asurmendi
Haize beltza
Amaiur Epher
Jon Jimenez