kritiken hemeroteka

8.440 kritika

« | »

Zoriona, edo antzeko zerbait / Karmele Mitxelena / Elkar, 2024

Azalberritze bat Asier Urkiza / Berria, 2025-01-26

2023ko Augustin Zubikarai saria irabazi zuen Karmele Mitxelenaren proiektuak, eta beka hori baliatuta, bi urteren buruan kaleratu du Zoriona, edo antzeko zerbait nobela. Aurretik umeentzako album eta kontakizunak argitaratuta, idazlearen helduentzako bigarren lana da eta estreinako eleberria, 2022ko Haragizko mamuak ipuin liburuaren ondoren. Nobela laburra da honakoa, ehun orrialde ingurukoa.

Emakume alargundu berri bat da protagonista. Senarrak bere buruaz beste egin eta denbora batera, Mediterraneo kostaldeko herrixka batera doa doluaren zauriak goxatzera. Horrez gain, etxekoen itolarritik ihes egin nahi du, falta duen arnasa ganoraz hartu ahal izateko. Ez dira horiek bidaiaren helburu bakarrak, ordea. Berrogei urte lehenago maitale izandakoarekin jarria du hitzordua Cadaquesen; hango egonaldia harreman haren sugarrak berpizteko ere baliatuko du. Protagonista bera da narratzailea, haren bakarrizketak osatzen du narrazioa. Hala, iraganeko oroitzapenak berrituko ditu opor herriko ibilerak kontatzeaz bat. Senar zena bere buruaz beste egitera eraman zuten arrazoiak ulertu nahian ariko da, ezinbestean sentitzen duen erru sentimenduarekin borrokan jardungo du eta familiaren korapilo eta arrakaletan jarriko du arreta: amaren izaerak beragan sortzen duen gutxiagotasun sentimendua, seme-alabekiko harremana…

Iragan eta etorkizunaren arteko trantzean dabil emakumezkoa, bateko senarraren oroitzapen mingarria, besteko Manurekiko balizko etorkizuna eraikitzea. Bolada luzea eta gero, azkenarekiko berriz ere desioa sentitzeak errudun sentiaraziko du, senarrari traizio egiten ari delakoan. Emakumearen barne gatazka eta azalberritzean sakontzen du narrazioak, intentsitate handiko idazkeraz. Protagonistaren ama hilko da amaiera aldera eta, paradoxikoki, horrek askatuko du zamatik, eta bizitza berri bati ekiteko indarra eman. Zoriona eta askatasun indibiduala dira liburuko gai zentraletako bi. Orobat liburuaren dohainetako bat da hain orrialde gutxitan protagonistaren barne eraldaketa kontatzea, modu aski sinesgarrian kontatu ere, amonaren amaiera aldeko heriotzak kontakizunari gehiegizko dramatismoa eransten badio ere. Kontaera tarteka agerikoegia iruditu zait, halere. Elipsirako tarterik ez egoteak konplexutasun falta eragiten du. Aurrez espero izatekoak egin zaizkit protagonistak kontatzen dituenetako asko eta arinegiak darabiltzan zenbait esaera, metafora eta konparazio. Bakarrizketari bistako hausnarketez beteegia iritzi diot, eta, hainbat deskribapen eta eszena girotze egokiak diren arren, intentsitate handiko pasarte barnerakoietan tonuak huts egiten duela uste dut.

Era berean, protagonistaren eta familiakoen arteko harremanetan gehiago sakontzea zegoen, horri dagokionez ere konplexutasuna sumatu dut faltan. Atsegin handiena protagonistaren eta Manuren eszenetan hartu dut, horiexek iruditu baitzaizkit ñabardura eta isiltasunera gehien lerratutako pasarteak. Keinu, mugimendu eta begiraden garrantzia azaleratzen da horietan, narrazioari esanindar handiagoa emanez.

Azken kritikak

Ttau eta biok
Joseba Esparza Gorraiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Asier Urkiza

Pleibak
Miren Amuriza

Nagore Fernandez

Euskaldun fededun
Pruden Gartzia

Jon Jimenez

Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi

Ibon Egaña

Amok
Stefan Zweig

Paloma Rodriguez-Miñambres

Hetero
Uxue Alberdi

Mikel Asurmendi

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Anjel Lertxundi

Detaile xume bat
Adania Xibli

Amaia Alvarez Uria

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Paloma Rodriguez-Miñambres

Bar Gloria
Nerea Ibarzabal Salegi

Mikel Asurmendi

Euri gorriaren azpian
Asier Serrano

Jon Jimenez

Lurpeko ezkutuan idatziak
Fiodor Dostoievski

Asier Urkiza

Gailur ekaiztsuak
Emily Brontë

Aritz Galarraga

Artxiboa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

Hedabideak