« Durduza eta engainua | Ipuinak baino gehiago »
Spoon River Antologia / Edgar Lee Masters (Alain Lopez de Lacallle) / Balea Zuria, 2023
Hilartitzetan Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2023-04-29
Balea Zuria argitaletxeak aurrera jarraitzen du jatorriz euskaraz idatzi zein gure hizkuntzara itzulitako poesia-lanak ezagutarazteko asmoarekin. Aurten Edgar Lee Mastersen liburu ederra ekarri digu Alain Lopez de Lacalleren euskarazko bertsioan. Masters oso idazle ezaguna da literatura anglosaxoian eta bere obra Ameriketako Estatu Batuetako kanon literarioan sarturik dago, poesiazaleei ulergarria suertatuko zaiena ale hau irakurri ondoren.
1915ean eman zen argitara “Spoon River Antologia” baina justizia, antibelizismo eta berdintasunaren aldeko aldarriak dirau poema hauetan, mende bat igaro bada ere. Korronte errealistako poesia ondu zuen Mastersek eta giza izaeraren muin gogorrera iristen da. Hurkoaren mina edo poza sentiarazten digu, unibertsaltasun mezua islatzen duena.
Poema-liburu honek existitzen ez den Spoon River hiriko biztanleen bizitzak kontatzen ditu. 244 pertsonaia, lehenengo pertsonan. Berezitasuna da hango hilerri baten horma-hobietan idatzirikoak balira bezala aurkezten direla olerkiak, izen-abizenak eta izengoitiak ikusgai. Hildakoak beren istorioei buruz mintzatzen zaizkigu hilartitzetik, ogibideen edo beren eguneroko bizitza izan zenaren argitan, esate baterako, doktoreak, gauzaina, aguazila, etab. Halaber, adi egon behar du irakurleak poema batean ageri den pertsonaia aipatua delako beste batean, askotan aldameneko orrian. Modu horretan ahots desberdinek aberasten dituzte adierak, errealitate bereko aldea eta ifrentzua.
Heriotzaren aurrean denek dute zer kontatu -kexuak, harrotasuna, damuak-, egiak airean, haien hipokrisia albora, sekretuak ezkutatzeko arrazoiak desagerturik, zeren heriotzak desinhibitu, askatu egiten baitu hildakoen mihia, bizierak etsipenekin nola egin duen talka, duintasunak umiliazioarekin, luxuak miseriarekin erakutsiz.
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Maddi Galdos Areta
Mundu zitalaren kontra
Lizar Begoña
Asier Urkiza
Izotz ura
Lide Hernando Muñoz
Nagore Fernandez
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera