kritiken hemeroteka

8.485 kritika

« | »

Etxe bat norberarena / Yolanda Arrieta / Alberdania, 2024

Etxea. Aitarena, amarena, ahizparena. Nirea Ainhoa Aldazabal Gallastegui / Argia, 2025-03-16

Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut, azkenean!

Azaletik hasita egin zait iradokitzailea. Izenburuak Virginia Woolfen Gela bat norberarena liburuari egiten dio erreferentzia. Eta Miren Agur Meabek idatzitako Nola atondu (dudan nire) gela bat norberarena testuarekin gogoratu naiz ezinbestean. Azaleko irudiak perfektua ez, baina konpletoa den etxe bat erakusten digu.

Emakume eta sortzaile euskaldunak gela bat nahikoa ez eta etxe osoa izatea aldarrikatuko du Arrietak liburu osoan. Etxea, espazio fisiko gisa ulertuta. Eta, etxea, zentzu metaforikoan hartuta: itzultzeko leku bat, sortzeko leku bat, babesteko leku bat. Eta norbere maiteak (ez) hartzeko leku hori: izan ere, bakarrik bizitzeko hautua egiten duen Idazle Andrea da gure protagonista: langilea, formala, askea eta irudimentsua.

Emakume idazle euskalduna izateko egindako hautuak dituen albo kalteak ere salatzen edo bistaratzen ditu: prekarietatea, burokrazia, Ticketbai, mundu garaikideko erritmo eta presak, beti emaitzari begira egon beharra… Baina umorez ari da, eta negarretik urruti irribarreka irakurtzen da liburua.

Kontakizun nagusitik abiatuta beste hainbat gai ukitzen ditu idazleak: zaintza lanaren zama eta nekea, amaren heriotza, zahartzaroa… Azken gai honi buruz Mari Luz Estebanek eta Arantxa Urretabizkaiak egindako ekarpenak ekarri dizkit gogora: Andrezaharraren manifestua eta Azken etxea.

Idazleak berak esana da entsegu poetikoa dela liburua, sentipentsatzekoa. Hirugarren pertsonan idatzita egonagaitik autobiografiatik asko duena, gainera. Hibridoa da, klasifikatzen zaila, hitz bakarrean laburbiltzeko ezinezkoa. Eta horrek bereziki interesgarria eta aberatsa egiten du testua. Aberastasuna estiloan ere nabarmena da: horizontalean idatzitako atalak bertikalean idatzita dauden zatiekin tartekatzen dira. Ahozkotasunetik gertu dauden eta erritmo bizia ematen dioten errepikapenez, zerrendaz, onomatopeiaz betetako orrialdeak aurkituko ditugu. Eta Arrietak hain bereak dituen hitz jolasek osatzen dute kontakizuna. Manifestuaren indarra eta poesiaren sotila ditu testu motz baina sakon honek.

Azken kritikak

Dolu-egunerokoa
Roland Barthes

Asier Urkiza

Guardasol gorria
Lutxo Egia

Nagore Fernandez

Zero
Aitor Zuberogoitia

Jon Jimenez

Hezur berriak
Ane Labaka Mayoz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Simulakro bat
Leire Ugadi

Mikel Asurmendi

Ezinezkoaren alde
Iñigo Martinez Peña

Mikel Asurmendi

Haize beltza
Amaiur Epher

Asier Urkiza

31 ipuin
Anton Txekhov

Aritz Galarraga

Odolaren matxinadak
Miren Guilló

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren Elizegi

Joxe Aldasoro

Zero
Aitor Zuberogoitia

Amaia Alvarez Uria

Oihaneko ipuinak
Horacio Quiroga

Aiora Sampedro

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Mikel Asurmendi

Egurats zabaletako izendaezinak
Rakel Pardo Perez

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

Hedabideak