« Amari agurra | Entsalada fantastikoa »

Tximistak / Jean Echenoz (Gerardo Markuleta) / Meettok, 2012

Patuarenak Juan Ramon Makuso / El Diario Vasco, 2012-05-25

Idazleak bere buruari hainbat helburu jartzen dizkio. Bere obra amaitutakoan jakiten du helburuak bete diren ala ez. Bitxia iruditu zait Jean Echenozek bere azken lanari erreparatuta, helburutzat hartu zuena. Abiapuntua, pertsonai erreal batzuk hartzea izan du, eta hauekin fikzioa eraiki. Trilogia bat eraikitzea errokatzat hartu zuen. Hasieran Ravel musikaria izan zen, izen bereko eleberria argitaratuz, Ravel; bigarren liburuan, Emile Zatopek atleta izan zen protagonista Lasterka izenburupean; eta hemen oraingoan komentatuko duguna, trilogia amaituz, Nikola Tesla ingeniariaren bizitza oinarrian hartuta, Tximistak liburua. Hiru liburuak Gerardo Markuletak euskaratu ditu, eta hiruretan Jean Echenozen idazkeraren bizitasuna ederki gorde ditu.

Kontakizunean, Gregor dugu protagonista, eta berak uhin elektromagnetikoen inguruan bere lan zientifikoa burutzen du. Nabarmentzekoa da, Jean Echenozek ze ongi uztartzen duen zientzialariaren arrakasta bere arlo profesionalean bere bizitza pertsonalarekin. Bizitza pertsonalean Gregorrek ez dio garrantzirik ematen bere lan zientifikoari. Eta zirkunstantzia honetaz ederki baliatzen dira beste zientzialariak. Gregor bere bakardadean murgiltzen da, dialektika ederra sortzen duelarik idazleak. Zientzialariak bakardadea tximistekin hornitzen du. Liburuan zehar batzuetan, egileak, melankoliaren tonua agertzen du, tristeziarena, baina baita ere, ironia abiapuntua hartuta, algararen soinua entzuten da lerro artean. Esan daiteke, liburu honekin, Jean Echenozek, amaitzen duela, distira handiekin, hartu zuen erronka. Trilogiak mantentzen baitu, liburuz liburu, tentsioa, bizitasuna, kontakizun on bati eska dakiokeen ezaugarriak hauek. Tximista bat.