kritiken hemeroteka

8.358 kritika

« | »

Arkadia iratzarria / Kai Meyer (Pello Zabaleta) / Alberdania-Erein, 2011

Entsalada fantastikoa Iker Zaldua / Gara, 2012-05-26

Mafien arteko gatazka izan daiteke hitz laburrez esanda gai nagusia. Baina, ñabardurak egitea ezinbestekoa da kasu honetan. Egiaz, Italiako Mafiako bi klanen arteko gatazka, norgehiagoka ematen da, hots, Alcantara eta Carnevare familien artekoa. Baina, Arkadiako arbasoen ondorengo familiak dira. Arkadia Greziako lurralde bat da, herrialde hartako mitologian garrantzia handia duena. Eleberriari jarraiki, arkadiarrak Europa, Afrika eta Asian sakabanatu ziren eta orain iratzarri egin dira, eta garai batean zuten boterea eskuratu nahi dute.

Eleberriak, beraz, baditu korapilatsua izateko osagaiak, mafiak eta greziar mitologia bat eginda. Gainera, hori gutxi ez eta Kai Meyerrek berezkoa duen ukitu fantastikoa isuri dio, entsaladan ozpina nola. Hala, antzinako Arkadia hartako ondorengoak diren Alcantara eta Carnevale familiako kideek iluntzean piztia bilakatzeko bertutea edo zoritxarra dute. Ezaugarri horrek salatzen duelarik nor den edo nor ez den arkadiar.

Hala ere, saltsa guzti hori ongi, maisuki, egituratuta dago. Hastapenean kontakizuna mafien arteko borroka soilari buruzkoa izango dela dirudi, Rosa Alcantara eta Alessandro Carnevale elkarren ondoan jartzen ditu, elkarren aurkako bi klanetako ondorengoak, dagokion klaneko capo izateko deituak. Gazteak dira, adin txikikoak artean eta Cosa Nostrako kide izan arren, beste irrika batzuk dituzte, norgehiagoka edo nagusitasun borroka horretatik haratago. Bien arteko harremana estutzen doa eta idazlea pixkanaka mitologia tantak isurtzen hasten da, Arkadia aipatzen du eta hari buruzko azalpen beharrezkoa ematen dio irakurleari, gehiegi luzatu gabe. Eleberriaren bigarren erditik aurrera fantasiaren zaporea hartuko diogu entsaladari. Hortik aurrera kontakizun errealista albo batera laga eta fantasia gailendu egiten dela esango nuke, orduan agertzen dira arestian apaturiko piztiak.

Hondoan maitasun ezinezkoa ikusten dut nik, bi gazteen artekoa, klan ezberdinekoak izaki, zuhurtziako distantzia bat zeharka ezin dutenak. Muga horretan dabiltza, baina, gazteak dira eta klanen arteko arau hertsiek baino elkarrenganako irrikak eramanda mugitzen dira, betiere, Cosa Nostraren begiradapean.

Hori guztiori aurki daiteke Arkadia iratzarrian. Horretarako, berrogeita hamalau kapitulutan banatzen du Meyerrek kontakizuna, kapitulu laburrak, ibilbide luzean ito ez gaitezen. Deskribapen luzeak eta elkarrizketak tartekatzen ditu. Deskribapenak aipatu ditudalarik, esan behar da luzeak ez ezik, zehatzak ere badirela, batez ere paisaiak deskribatzean, zenbaitetan gure buruan espazioa ere irudikatzen laguntzen baitu, ekintzari agertokia jartzeko lagungarri dira. Dena den, batzuetan errepikakorrak gertatzen dira.

Haatik, ekintza da nagusi, gertaerek dute pisua, eta kapitulu guztietan gordetzen da ekintza. Gainera, kapitulu bakoitzaren amaieran kolpea ematen du, asmakizunaren erronka botatzen digu idazleak. Hurrengoaren hasieran argitzen da kolpe bakoitza eta horrek aurrera egiteko irrika bizirik mantentzen du, maisu.

Bukatzeko, beste behin, itzulpen ona azpimarratu behar dut, Pello Zabaletak egin duena. Azkenaldian beste hizkuntzetatik euskarara ekarri diren liburu ugari irakurri ditut, eta uste dut dagoeneko itzulpen “nekosoaren” aitzakiarik ez dagoela atzerriko literatura euskaraz irakurtzeko; ireki ateak bada, eta buruak.

Azken kritikak

Detaile xume bat
Adania Shibli

Jon Jimenez

Antzerkiaren labirintoan I
Ander Lipus

Amaia Alvarez Uria

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Jon Jimenez

Uztapide eta Xalbador
Pako Aristi

Mikel Asurmendi

Barkamena existituko balitz bezala
Mariana Travacio

Jon Jimenez

Monogamoak
Iñigo Astiz

Paloma Rodriguez-Miñambres

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Joxe Aldasoro

Lanbroa
Pello Lizarralde

Mikel Asurmendi

Sorginak, emaginak eta erizainak
Barbara Ehrenreich / Deirdre English

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro

Mikel Asurmendi

Gerezi-denbora
Montserrat Roig

Amaia Alvarez Uria

Presbiziak lagundu omen digu
Edu Zelaieta

Mikel Asurmendi

Itsaso amniotikoa
Oihane Jaka

Aitor Francos

Itzulpena-Traducción
Angel Erro

Jon Jimenez

Artxiboa

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

Hedabideak