kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Kriseiluaren argipean / Anxel Fole (Josemari Navascues) / Alberdania-Elkar, 2010

Kriseiluaren argipean Mikel Garmendia / eizie.org, 2011-03-08

Frankismo betean eman zituen argitara (1953) Anxel Fole idazle galiziarrak Kriseiluaren argipean izenburupean orain Josemari Navascues itzultzailearen eskutik euskaraz emanak heldu zaizkigun hamabost kontakizun laburrak.

Errealitatea adieraztea omen zuen helburu Folek liburuaren hitzaurre argigarri eta estimagarrian esaten zaigunez. Bai helburua betetzea ondo lortu ere. Landa giroko Galizako ahozko tradizioetatik abiaturik, magia, misterio eta naturaz gaindiko gertakariz osatutako giroak sortzen ditu, bere lurraldeko iruditeria bereziarekin.

Azaro batean kokatzen dizkigu Folek kontakizunok: “era polos derradeiros días do castañal”. Egundoko elurtea dela kausa, etxe handi eta zahar batean isolaturik uzten ditu Folek bere pertsonaiak. Itxialdiak iraun zuen bitartean jan eta dibertitu besterik ez zuten egin pertsonaiok. Otordu guztietatik afariak interestatzen zaizkio gehien Foleri, edo afalosteak hobeto esanda, orduantxe hartzen baitzuten protagonismo berezia ipuin edo kontakizunek: “as noites de inverno soio son boas para os tragos, para as meigas, para os lobos… E para quen escoita contos de medo sentido rombalo vento”.

Sutargia ez zen aski etxea argitzeko eta, hori horrela, kriseilua erabili behar, aspalditxo Galizako etxe guztietan izaten zen usain txarreko tramankulua.

Folek argi eta garbi adieraziko digu hiriko jende aberatsaren eta landa giroko langile txiroen arteko alde nabarmena, eta hori bi egoera hauen bitartez: hiriko aberatsek kirol gisa egiten dute ehiza eta bizibide gisa eta, bestetik, hiritarrek beraiei zerbitzu egiteko kontratatzen dituzte hotseinak eta ez nekazaritza-lanetarako.

Ahoz gora eta sutondoan kontatzeko istorioak, estilo soil eta aldi berean magikoan kontatuak, jakingarri, bitxikeria, errefrau eta halakoez josiak, irakurketa atsegina eragiten dutenak eta are atseginagoa kontakizunok entzuleei bozgora irakurriz gero.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak