kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Bizian argitaratuak / Franz Kafka (Naroa Zubillaga) / Alberdania-Elkar, 2007

Lehenak Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2008-01-04

Urte berria eta Kafka buruan. Hala zioen aspaldiko lagun batek, Gabon Zaharretan. Izan ere, gure egoera hain zen kafkianoa edo kakianoa edo kakanianoa, ez dakit. Ez dut sekula ulertu kafkiano adjektiboak zer esan nahi duen; ezta dantesko adjektiboak ere. Are gutxiago kafkiano dantesko esanahiak. Baina entzun egiten da noiz edo noiz, halakorik, Erret Akademiaren ordezko den telebistan, piztuta badago. Akademia hori ez da, noski, Kafkaren “Akademia batentzako txosten bat” izena daraman ipuineko Akademia. “Ohore handia da niretzat akademiari nire aurreko tximino-bizitzari buruzko txosten bat aurkezteko gonbita jaso izana”.

Ipuina oso da Kafkarena. Esan nahi dut hasieratik amaierara dituela Kafkaren ezaugarriak, errealitatearen azpiko errealitatea jotzeko trebezia eta gaitasuna, absurduaren itxurapean benazko kontuak esateko duintasuna. Bai, duintasuna aipatu dut, jakinik, zein hitz hutsal hanpatu eta gezurrezkoa den gaur egun. Duintasuna aipatzen da, krimenen estalgarri balitz bezala. Duintasuna, Kafkarenean, giza izateari loturik dago, itzala bezala, baina itzalaz bestaldera oso da ikusgarri eta erabat argia.

Liburu honetan biltzen dira Kafkak, bizi zelarik, argitaratu zituen edo argitaratzeko agindua emandako ipuinak, hil baitzen bera “Gosearen artista” bilduma kalean baino lehenago, izan ere, haragiak gutxi irauten du munduan, hitz eta metafora batzuk baino gutxiago. Jakinekoa da Kafkak, hil aurretik, bere idazlan guztiak erretzeko agindu ziola Max Brod adiskideari. Hark, ordea, ez zuen halakorik egin eta horri esker irakurri ahal zian dugu, eta miretsi ere bai, Kafka.

Ipuin batzuk laburrak dira, sententziosoak oso. Kafkak beti izan zuen testu laburrak idazteko eta biltzeko joera. Aforismoak izateke, pentsamendu ongi sustraituak ziren, sakonean errotuak. Eta testu labur horietan erakutsi zuen Kafkak noraino iristen zen bere begirada, nondik nora lerratzen zen haren ikuspegiaren eremua. Tristura eta etsipenarekin batera, ironia fina, euri tanta bat bezain gardena gainera.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak