Festa aldameneko gelan / Mariasun Landa (Jesus Mari Lasa) / Erein, 2007

Maiatzaren ondoren Javier Rojo / El Correo, 2008-01-05

Mariasun Landa haur eta gazte literaturan dugun idazlerik inportanteenetako bat da. Alor horretan ezaguna da eta askotan frogatu du bere kalitatea. Baina “Festa aldameneko gelan” izeneko liburu honetan beste alor batzuetara hurbildu nahi izan du, zeren irakurle helduentzako nobela bat idatzi baitu. Nobela autobiografikoa da, eta lehenengo pertsonan hitz egiten digun narratzaile protagonista arazorik gabe identifika daiteke idazlearekin. Landa bezala, protagonista Parisa doa esperientzia berrien bila.

1968ko udazkenean gaude, maiatzaren biharamunean, beraz, baina udazken horretan Parisa doazenek axalean baino ez dituzte sentitutzen maiatz haren ondorioak. Fikzioaren eta errealitatearen mugetan mugitzen den liburua dugu hau. Protagonistak munduan bere lekua bilatzen du bidaia honen bidez eta ia bidaia iniziatikoa izango balitz bezala aurkezten zaigu: infernuratze moduko bat jasan ondoren (estuasunetatik-eta pasatu beharko baitu protagonistak ezezaguna gertatzen zaion hiri miretsian), heldu bihurturik birjaioko da esperientzia horretatik. Oroimenaren ariketa ere bada, bestalde, baina zorionez oroimenak bere lana egiten duenean, nostalgia alde batera utzi du idazleak. Izan ere, lehenaldira begiratzean begien aurretik igarotzen zaiona ez da galdutako paradisu zoriontsua, baizik-eta geltoki bat, heldu bihurtzeko prozesu horretan. Protagonistak bere lekua bilatzen du munduan, eta horren bidez azal daitezke nobela honetan gertatzen diren zenbait gauza, itxuraz kontrajarrita daudenak.

Bilaketa horretan bere identitatea topatu nahirik dabil protagonista, eta horrek taldearekiko loturak indartzera bultzatzen du. Identitatea besteekin konpartitu behar den zerbait baita, bakardadean amildu nahi ez bada. Baina protagonistak bere banakotasunaren sentimendua ere badu, pertsona berezia baita, besteengandik desberdintzen dena, eta behin baino gehiagotan saiatzen da izaera berezi hori azpimarratzen. Nostalgia alde batera utzi du idazleak liburu honetan, baina baita ironia ere. Parisa doan gazte xaloarengana hurbiltzean, pertsonaia horren indarra sentitu arren, Parisa joateko gai izan zelako. Idazleak erakutsi du helduentzako liburu interesgarriak idazteko gai dela, kasu honetan autobiografiak inposatzen duen ikuspuntu estuari gehiegi lotuta badago ere.