kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Diamantearen plaza / Merce Rodoreda (Maite Gonzalez Esnal) / Elkar, 1994

Bizia bizitzen baizik ez eta Itxaro Borda / Argia, 1994-10-16

Gure haur denboretako hangar-peetako usotegien urrina euskarara ekartzeaz eskertzekoa dugu Maite Gonzalez Esnal itzultzailea. Alahaina, “Diamantearen plaza” tituluarekin, Merce Rodoreda (1909-1983) idazle katalandar emankorrenetarik baten nobelan lehen ardura biltzen du uso urrin horren hitzezko oroitzapen segitzaleak. Oso urrina. Iraun-nahiaren ikurra bailitzan. Maite Gonzalezek bigarren aldiz, katalandarretik zuzenean gureratzen ditu Merce Rodoredaren solasak, taigabe memorietan aterbetzen direnak. Duela hamar urte juxtu, Elkar argitaletxeak “Ipuin hautatuak” oparitu zizkigun hain xuxen. Merce Rodoredak, “Diamantearen plaza” honetaz aparte, “Aloma” izenekoa idatzi zuen 1938an, Jaqueline Chambon Nimesko etxeak frantsesera pasatu zuena, horixe aspaldi. Bi obra hauetan, bai “Aloma”n eta bai 1960ko “Diamantearen plaza”n, oso nabari da emaztearen biziarekilako ikuspondua isladatzea lortzen duela izkribatzaleak. “Diamantearen plaza”n, emazte ezkondu baten hara-honarat agertzen dizkigu, Espainia larrutu zuen 1936ko gerla garaietan. Colometak, Quimet artesauarekin familiatuak, minak zorionak bezain “aise” jasaiten ditu, egunerokotasun dorpeari usu bai diolarik, gutitan oldartuz. Liburua orohar, gerla eta pentsamenduak gerorako galtzaleen sahetsean eraman zuten biziaren lekuko ilkitzen zaigu, egoeraren aztertzeko pretentsionerik gabe.

Testu hunkigarriaren euskararatzea ez bide zaio erraz izan itzultzaileari, gertakariak harrokatzen baitira, diskurtsoaren planu horizontalean, funtsezko hausnarketa sakonetarik urrun. Itzultzaileak emakume kontaera kasik infantil honen erritmoa errespetatu du eta delako egoeraren azterketaren egitea irakurlearen esku dago. Lehen bezala orain ere.

Katalandarrez, gazteleraz edo euskaraz, orrialdez-orrialde, hogeigarren mendeko testu handienetarik batekin gurutzatzen gara, irakurle xume garenok eta bizitza begimenean zartatzear daukagu.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak