kritiken hemeroteka

8.528 kritika

« | »

Jamilia / Chinguiz Aitmatov (Juan Kruz Igerabide) / Elkar, 1994

Poesia eta sentimendua Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 1994-10-22

Jamilia liburuarekin lortu zuen ospea Chinguiz Aitmatov idazleak. Yamilia izan zen nik harena irakurri nuen aurrenekoa. Eta berebiziko zirrara egin zidala esan behar dut, eta oso harro nago hori esateaz, ez pentsa, aspaldi honetan liburuek bakarrik baitute halako eraginik nigan, edo ia ia. Gero beste batzuk iritsi ziren hala-hola nire eskuetara, eta haiek ere atsegin handiz dastatu nituen, “Egun bat mendea baino luzeago”, esaterako. Askotan oroitu naiz liburu horretaz, bertan kontatzen baitu, dramatismo neurtuaz, nola aldatu zuen komunitate oso bat hiri nuklear sekretu baten eraiketak. Orain, ezkutupeko gauzak argitara ateratzen hasi direnean badakigu zein kalteak ekarri zituzten hiri horiek, Sobiet Batasunaren bihotzean eraikiak, estadu hori beste munduko guztiak baino aurreratuago izaten saiatu zenean. Ekologista baita Chinguiz Aitmatovek bere liburuetan islatzen duen aurreneko sentipena.

Jamilia oraindik beste ipuinak edo eleberriak baino politagoa iruditzen zait. Politak baitira ondo amaitzen diren maitasun istorioak. Baina, egia esan, ez da oso istorio orijinala, alde horretatik begiratuta behintzat ez. Aspaldi esana utzi baitzuen Oscar Wildek ezkontza baten pisua eraman ahal izateko hiruren indarra behar zela. Edo laurena… Edo bostena… Mutiko bat izango da istorio honetan helduen maitasun istorio baten lekuko, eta orduan irekiko zaizkio begiak eta hasiko da gauza ezkutuen sekretua ulertzen. Eta maitasun hori debekatutakoa denez, mutikoak berak ere aukeratu beharko du, azkenik, eta horrek mina-dolorea besterik ez dio ekarriko. Chinguiz Aitmatovek oso poliki deskribatzen du paisaia, pintatzailea balitz bezala; are gehiago, bera ere pintatzaile dela iruditzen zaigu, beti baitu pinturarekiko aipamenen bat bere liburuetan.

Argitaletxe honek lehenago ere kaleratu zuen Lehen Maisua izeneko liburua. Han ere hemengoan ageri zaigun poetikotasuna; idazle ez poetek ez sinestu arren, poeta batzuk idazle baitira oraindik. Beste batzuk poeta besterik ez dira izango, eta hor konpon.

Juan Kruz Igerabide izan da Jamilia itzuli duena, eta txukun egin duela esan behar. Atseginez irakurtzen da behintzat.

Azken kritikak

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide

Paloma Rodriguez-Miñambres

Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga

Mikel Asurmendi

Artxiboa

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

Hedabideak