kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Ez Adiorik / Raymond Chandler (Xabier Olarra) / Igela, 1991

Philip Marlowe-k euskara ikasi zuenekoa Aitor Zuberogoitia / Argia, 1993-05-09

Lan eskerga egiten ari dira Igela argitaletxeko kideak, behar adina baloratzen ez den lana. Literatura unibertsaleko ondaretik harririk bitxienetakoak aukeratu eta euskaratu dizkigute, zarata handirik atera gabe. Aipamen berezia merezi du bere sail beltzak. eta batez ere eskuartean daukagun liburuak, Raymond Chandlerren “Ez adiorik” eleberri izugarriak alegia. 1991n atera zen kalera perla hau, Xabier Olarraren itzulpen bikainaren fruitu. Nosey Parker-ek hitzaurrean aipatu bezala, jenero beltzak eleberri honekin iritsi zuen bere gailurra. Bertan laburbiltzen dira honelako eleberrietako elementu guztiak: alkohola, zigarroen kedarra, taberna zuloak, biolentzia, hildakoak, iruzurrak, aberats okituak, galtzaileak, mafia, polizia, ustelkeria, maitasun istorioak, amets hautsiak. Guztia prosa dotore eta deskribapen zehatzez jantzia. Eta ezin ahaztu zinemarako eginak diruditen elkarrizketen gordintasun eta indarra, ezta kapitulu amaieretako gogoeta sakon eta sententzia latzak ere.

Zurrunbilo honen erdian, ikertzaile pribatu hat: Philip Marlowe. Berak eramango gaitu istorio batetik bestera eta bere ibilerek giza harremanen sare konplexuan arakatzea ahalbidetuko digute. Errealitatearen ispilu izateaz gain, bizitza ulertzeko era berezia islatzen da tipo gogor baina funtsean erromantiko honen jokabideetan: bere printzipioei uko egin aurretik bakardadea aukeratzen duenaren filosofia. Izan ere, kontakizunak egitura zirkularra dauka: bakarrik dago Marlowe hasieran, eta hainbeste gertakizunen ostean berriz hasierara itzuliko da: bakardadera, baina duintasuna ez lohitzea lortuz. Liburu biribil eta bikaina benetan. Jada euskaraz irakur dezakezun maisulana duzu hau, irakurle. Zeren zain zaude liburudendara joateko?

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak