« Maitasuna puzzle bat da | Maitasunagatik egin zuen! »
Egun denak ez dira berdin / Xabier Etxeberria / Elkar, 2001
“Xalau idatzitako eleberri freskoa” Mikel Asurmendi / Irunero, 2001-05
Egun denak ez direla berdin uste baduzu, gaztea bazara eta literatura gustukoa baduzu, hona eleberri fresko bat. Heldua zarela, bada, Xabier Etxeberria zarauztarrak idatzitako lehen nobela honekin gaztetuko zara. Arin eta trabarik gabe irakurriko duzu eta literaturarekin zaletuko ere bai.
“Egun berri bat daukagu hemen, orain bakarrik behar dugu itxaropena zaindu eta inoiz ez galdu; egun danak ez dira berdin”, dio Delirium Tremens taldearen kantu baten hitzek. Gaztedi baten nortasuna edo soslaia osatzeko hitzpide damaigute berauek.
70ko hamarkadaren erdian munduratu zen euskal belaunaldiaren erretrato xumea egin du Xabier Etxeberria gazteak. Erretrato xumea eta aldi berean benetakoa burutu du, baita asmatu egin ere. Etxeberriak pertsonen baitan gezurra zein handia den agertarazi nahi izan du eta bere helburua erdietsi ere.
“Jada kalean, pauso tinkoz ibili nintzen kutsaduran barrena. Begiak triste nituen, oinetakoak zaharrak eta ez ninduen inork maite. Baina egiteko gauzak nituen. Nicky Belane nintzen ni, ikertzaile pribatua” dio Charles Bukowski idazleak. Eta egiteko gauzak ditu ere Tasio Ardanazek. Eleberriaren protagonistetako bat. Ez lanik, ez neskarik, deus taxuzkorik egiten ez duen 27 urteko gaztea. Ikerle pribatu lanetan hasiko da hartara. Bere ikerketak nobelaren ildo bat betetzen du. Miren tabernari gazteak bestea. Beste protagonista. Bi ildoek abiaburu ezberdina dute eta bat eginen dute nobelaren ondarrean. Artean, heriotza, maitasuna, pertsonaien psikologiak, intriga eta umoreak —beltza nahiz ironikoa— osatzen dute eleberria. Eleberri poliziakoa ere badena.
Ez da gutxi liburuak eskaintzen duena, ez horixe. Erritmo biziz eta idazkera arinaz idatzia. Hitz.batez, idazleak xalo idatzi du, kaleko hizkeraz. Zilegi bekit esamoldea hau erabiltzea: “Eleberria xalau (gatzadun, grazioso, xelebre) idatzia atera zaio Xabier Etxeberria idazle gazteari”.
Bejondeiola! Baita zuri ere irakurle horri!
Ulu egiteko bolondres bila
Harkaitz Cano
Mikel Asurmendi
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Irati Majuelo
Transgresioa irakasgai
Bell Hooks
Bestiak Liburutegia
Manttalingo alaba
Mikel Etxaburu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Airemortuak
Gorka Salces Alcalde
Asier Urkiza
Haragizko mamuak
Karmele Mitxelena
Nagore Fernandez
Zoriontasunaren defentsan
Epikuro
Aritz Galarraga
Zeru-lurren liburua
Jon Gerediaga
Aitor Francos
Ez naiz ondo akordatzen
Karlos Linazasoro
Sara Cabrera
Gizon barregarriak
Joxean Agirre
Sara Cabrera
Ura ez baita beti gardena
Xabi Lasa
Irati Majuelo
Gaueko azken expressoa
Eneko Aizpurua
Ibon Egaña
Carvalho Euskadin
Jon Alonso
Aiora Sampedro
Gizadiaren oren gorenak
Stefan Zweig
Jon Jimenez