susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Oroimena lekuko | Saminaren gainetik, ulermena xede »

Isiltasunaren adabakiak / Karlos Linazasoro / Pamiela, 2004

Pentsamendu txikia Felipe Juaristi / El Diario Vasco, 2004-01-23

Badakit (euskal) argitaldariak kexu direla, eta kexatzeko eskubide osoa dutela uste dut, tabernariek bezala, sekula ez gustura, tabernan jende asko dagoenean jende asko dagoelako, eta gutxi dagoenean gutxi dagoelako, baina, argitaldarien arrazoiak bere horretan utzita, epaitzeke beraz, euskaraz liburu gehiegi ateratzen dela esango nuke, dagoen irakurle kopururako. Liburu asko kaleratzen baita, kaleratu aurretik etsipenak jota; jakinik, kaleratu aurretik, oso irakurle gutxirengana iritsiko direla kaleratu ondoren: aldez aurretik kondenatuak zoko ilunen batean amaitzera, hauts eta amaraun artean. Eta halako egoera penagarria da liburua argitaratu duenarentzat, liburuak idazleen puska baitira: hauspo, zain, bular, bihotz. Izan ere, gero eta jabetuago bainago Euskal herrian idaztea beste tokietan bezain zaila dela, argitaratzea beste tokietan baino errazagoa, apika, baina irakurle leial, fidel eta zalea aurkitzea mirari dela, jainkoen eskuetan dagoena soilik.

Karlos Linazasororen liburu hau, aforismo liburua da. Aforismoak izan daitezke poetikoak, poesiatik gertukoak; edo izan daitezke pentsamendu baten isla txikia, tximista baten argia uzten dutenak, jo eta desagertu, jo eta zirrara betea bihotz-arimetan, filosofiatik gertuagoak Karlosenak: “Unean uneko betikotasuna”, esaterako, Spinozaren filosofia gogora dakarrena. Azken modu horretakoak dira aforismoak: alaiak batzuk “Bost izarreko zerua”; krudelak besteak “Etorkinak, itokinak”, ironikoak gehienak, ironikoak diren bezala Karlosen azken eleberriak, bai gazteak bai helduak dituenean helburu eta meta, metaliteraturaz gain, modaz gain beti, asko irakurtzearen lan (Canetti, Pascal, Schopenhauer eta beste asko ere bai), gogoeta ugariren fruitu, baratza bat hitzez sailkatua: han-hemenka zabaltzen diren esaerak, lerroka, bakarka, ausart eta adoretsu. Poliki irakurri behar, bakoitza dastatuz, nola baratzezainak bere lur puskako sailei begi bete eta osoa ematean. Dastatu eta gozatu unean, biharko esperantzan utzirik besteak. Pentsamolde baten zatiak baitira, bizitza puskak edo pusketak, literatura.