« Galerak | Ekofeminismoaz »
Maskara baten aitortza / Yukio Mishima (Iker Alvarez) / Igela, 2023
Ezinbesteko desira ez-errentagarriak Ibai Atutxa Ordeñana / Argia, 2023-09-24
Kochan protagonistaren desira homoerotikoaren kontzientzia hartzea eta esperimentazioa kontatzen zaigu Maskara baten aitortza-n. Bigarren Mundu Gerrako azken urteetako diziplinapean kontzientzia hartze hori posible egingo dion normaltasunaren maskara sortu, eta hor arituko da irakurlea maskararen alde batetik bestera. Igela argitaletxeak ekainean euskarari ekarri zion eleberri hau Yukio Mishima gerra-osteko idazle japoniarraren bigarrena izan zen.
Bada, maskararen atzeko desirara filtro gabeko sarbidea ematen dio irakurleari eta hori iruditu zait zirraragarriena. Usainak eta frakak; gazteak eta helduak; emakume biluzien argazkiekin saiatzea baina soldadu eta santuenekin berotzea; musuak eta sexu grinak; obsesioak eta lotsak; haragiaren nahi etengabea eta minaren erotika. Desiraren zirkulazioaren kartografia literario erotiko zehatza egiten du eleberriak.
Euskal munduaren neurrira egindako eskandalu partikularrak jarraitu zion Igelari eleberria argitaratu eta gutxira eta ezin aipatu gabe utzi. Ereinek, Igelaren jabeak, erabaki zuen editorearen kontratua bertan behera uztea. Gaizki-ulertuak bitarteko Ereinek argitu zuen: “Aurreneko kasua izango litzateke munduan kaleratutako langile batek erabakitzen duena enpresaren jarduna noiz gelditzen den”. Arazoaren muina, hala ere, beste bat zen: ez ziren ezarritako errentagarritasun helburuak bete.
Irakurtzean, pentsatu nuen ezetz, ez zela lehenengo kasua izango munduan langileek, are kaleratutako langileek ere, enpresa bat gelditzen dutela. Pentsatu nuen: nork geldituko du lantokia ez bada langileak; nola imajinatu editoriala ez dela geldituko editorearen lanik gabe.
Noski, lan indarra abstraktua izanik beti da ordezkagarria. Kendu langile bat eta jarri beste bat errentagarritasunaren miraria egiteko. Alta, arazoa da lan indar hori konkretua ere badela. Mishimaren itzulpen hau da emaitza konkretu horietako bat. Arduratzekoa da diglosia gorriko Euskal Herri honetan Mishimarena bezalako itzulpenak direla ekonomikoki ez-errentagarriak bezainbat kulturalki guztiz funtsezkoak.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez