kritiken hemeroteka

8.412 kritika

« | »

Zeozer gaizki doa / Beatriz Chivite / Pamiela, 2022

Tximeleta hilak berpizteko hitzak Maddi Galdos Areta / Argia, 2023-04-23

Bidegurutzea da zenbait bide gurutzatzen diren gune xaloa, baina zein aterabide hartu jakiten ez den une larria ere halaxe izenda daiteke. Bidegurutzeak, beraz, izaten dira hirietan, baina baita geure buru barruetan ere. Horretaz ere mintzo zaigu Beatriz Chivite Ezkietaren (Iruñea, 1991) Zeozer gaizki doa poema-bilduma. Bere ibilbideko bosgarrena den poema-liburu honetan 70 olerki bildu ditu iruindarrak, lurraren abaildura edo munduaren nahasmena iradokitzen duten azpitituluen pean xedatutako hiru ataletan banatzen direnak.

Lehendik ere jorratutako eta poetaren han-hemenkako ibilbide propioari lotutako gai eta espazioei jarraiki, kontraesankor aitortzen zaigun subjektu poetikoa gaur egungo mundu hiritarrean kokatzen da, eta, tartean, bizi dugun garaiak promesten digun balizko hautaketa askearen izaera hertsatzailea du hausnarketa gai: “5m²-ko logelako / koltxoia altxatu eta / yoga estudio bihurtzen da / mahai tolesgarria zabaldu / eta orain bulegoan nago (…) / nire bizitza / murriztu da / non daude / zabaltasuna eta aukerak”. Horrela, irakurleak aurrerabide deritzonaren eta gizatasunaren arteko harremanari eta horrek norbanakoan sortzen duen arrangurari begira dakion akuilu dira poemok.

Izan ere, argi dioskue lehen eta azken olerkiek: zeozer gaizki doa. Ohiz kanpoko zaigu zoriona, eta jariotsu behar lukeena idortzen hasia da. Hots, munduaren amaiera bera ere ageri zaigu lerrootan: azken horrekiko kezka liburu osoan nabarmentzen den afera dela ere esan genezake. Belarri zuloetaraino helarazten digute munduaren amaieraren soinua poemok, eta harrabotsok bilbatu egiten dira gure sukaldeetako bestelako kontuekin: horrelaxe eusten die poetak, besteak beste, bizitzaren edo denboraren joanari zein doluaren eta amodioaren gaiei. Halaber, azpimarratzekoa da horretan guztian desesperantza kutsu mesfidati bat ere antzeman daitekeela: “Amaierara hurbiltzen ari gara / eta jada ez dugu izerdirik egiten / agertu aurretik / malkoak lehortzen zaizkigu”.

Zarata horren guztiaren gainetik, ordea, bada oraindik hitzarentzat eta poesiarentzat tarterik: liburu hau bera uler genezake, akaso, gure esku dugun tresna bakar den hitzaren bidez hizpide duen soinu banda ordezkatzeko saiakera gisa.

Azken kritikak

Ele eta hitz. Ahoz eta idatziz
Jose Angel Irigaray

Asier Urkiza

Idazketa labana bat da
Annie Ernaux

Nagore Fernandez

Bisita
Mikel Pagadi

Jon Jimenez

Hamlet
William Shakespeare

Aritz Galarraga

Hau ez da gerra bat
Mikel Ayllon

Hasier Rekondo

Feminismo zuriaren aurka
Rafia Zakaria

Jon Martin-Etxebeste

Dimisioa
Juan Luis Zabala

Mikel Asurmendi

Hetero
Uxue Alberdi

Irati Majuelo

Barrengaizto
Beatrice Salvioni

Amaia Alvarez Uria

Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola

Patxi Larrion

Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta

Jon Jimenez

Zebrak eta bideak
Nerea Loiola Pikaza

Nagore Fernandez

Zoo
Goiatz Labandibar

Asier Urkiza

Hetero
Uxue Alberdi

Joxe Aldasoro

Artxiboa

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

2024(e)ko maiatza

2024(e)ko apirila

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

Hedabideak