kritiken hemeroteka

8.531 kritika

« | »

Hamahiru ipuin / Luisa Carnes (Danele Sarriugarte) / Erein, 2022

Klase-kontzientziaz Paloma Rodriguez-Miñambres / El Diario Vasco, 2022-10-29

Luisa Carnésen kontakizunek 1930-50 hamarkadetako Espainiaren egoerari pultsua hartzen diote, nahiz eta Mexikoko erbestean idatzi gehienak. Hamaika urterekin ikasketak utzi eta lanean hasi behar izan zuen eta esperientzia horiek bere konpromiso politikoa eratzen lagundu zuten. Autodidakta izanik eta kontzientzia sozialak hauspoturik, bidegabekeria, boteretsuen jarrera gupidagabea, beharginen eta emakumeen egoera kaskarra, besteak beste, azaleratzen dira liburu honetan.

Protagonisten beldurra eta etsipena antzematen ditugu maiz. Adibidez, Gerra Zibileko galtzaileen lotsa, umiliazioa islatzen dira kartzelatik atera berri den emakume baten lehenengo eguna aurkezten duen ipuinean, iragan samurraren eta orainaldi ilunaren arteko oreka ezinezkoa azpimarratuz (“Etxea”). Beste batean, Frantziako erbesterako bidaian gaixotzen den umearen bakardadeak zirrara eragiten digu (“Iparrorratzik gabe”).

Carnések ez du detailerik aurrezten pobreziaren itzal luzeaz idaztean, bizipoza itotzen eta duintasuna eragozten duenaz, adibidez, oliba-biltzaile gaztea ezin da ezkondu gaizki ordaindutako lana errefusatu ondoren (“Olibondoak”). Intolerantziak eta arrazakeriak ere pertsegitzen dituzte protagonistak (“Smith jaun-andreak”). Errealitate garratzaz jabetuta, amaierak ez dira, oro har, itxaropentsuak, gordinkeria mukuruka.

Gizartearen gaineko begirada kritikoa eskaintzen du autoreak, kutsu politikoa adierazten duen salaketa sumatzen delarik (“Ama ereilearen unea”). Hala, baztertuen eta behartsuen miseria gorria agerian jartzeko aldarrikapenak lastatu egiten ditu zenbait istorio irakurlearen kontzientzia astindu nahian. Dena den, Carnésen prosa sendoak ertzeratzen du didaktismoaren arriskua eta Sarriugarteren itzulpenak lortzen du idazlearen ahotsa taxuz jasotzea.

Azken kritikak

Turismo hutsala
Fito Rodriguez

Asel Luzarraga

Zoriona, edo antzeko zerbait
Karmele Mitxelena

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Pleibak
Miren Amuriza

Mikel Asurmendi

Izena eta izana
Jon Gerediaga

Asier Urkiza

Amok
Stefan Zweig

Nagore Fernandez

Auzo madarikatua
Felix Urabayen

Jon Jimenez

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Amaia Alvarez Uria

Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga

Joxe Aldasoro

Bisita
Mikel Pagadi

Mikel Asurmendi

Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell

Asier Urkiza

Eresia
Goiatz Labandibar

Nagore Fernandez

Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu

Paloma Rodriguez-Miñambres

Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren

Mikel Asurmendi

Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain

Jon Jimenez

Artxiboa

2025(e)ko uztaila

2025(e)ko ekaina

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

Hedabideak