kritiken hemeroteka

8.288 kritika

« | »

Dena ametsa den irudipena / Leire Vargas / Elkar, 2021

Irudipena eta kontzientzia Peru Iparragirre / Argia, 2022-01-30

Leire Vargas (Durango, 2002) idazlearen hitzen oihartzunaren heldu zitzaigun lehendik, batez ere sare sozialetatik eta Raymond Carverren Bizikletak, giharrak, zigarretak eta Sally Rooneyren Soldata jauna ipuinen itzultzaile gisa. 2021eko Irun Hiriko Kutxa Literatur Sari entzutetsua irabazi zuen Dena ametsa den irudipena poema-liburuarekin, eta abenduan plazaratu zuen Elkar argitaletxeak.

“Zuloak”, “Ateak” eta “Zubiak”, hiru ataletan banatuta daude liburuko poemak, eta soila eta zuria dirudi guztiak, baina poemetan bezala, bikoiztasuna eta sakontasuna nabari zaio azaleko soiltasunari. Udane Ansak egindako azaleko ilustrazioko marrubia esku batek heltzen duen bihotza da, eta izenburuak ere eman dezake aditzera gauzak ez direla diruditen bezain soil, zentzu batean zein bestean, onarpena ote den ala sinesgogortasuna, dena ametsa denaren irudipenak dakarrena.

Artifizio gutxiko poemak dira, baina ez horregatik sinpleak; hitz zehatzaren eta batzuetan ezustean harrapatzen duen ideiaren logikari jarraitzen dio liburuak. Pena da, batzuetan, kalko okerren bat edo besterekin topo egitea.

Etereoa da liburuaren atmosfera, ez dago ia izen propiorik, aipuen egileenak baizik ez dira salbatzen, baina agertzen diren kezkak zehatzak dira: “Itxaropena dugu iparrorratz, / eta zer litzateke mazoa / harrobi barik? / Ukan behar ditugu nonbait, desiraz gain, / itxaropena, esperantza, sinesmena… / Nola bestela / segi aurrera? // Baina, bilatzen eta arakatzen hasita, / zera aurkitu dut, agian, / horrek behar lukeen tokian… / Inertzia”.

Ametsaren lausotasunaren eta segurtasunaren eta kontzientziaren zehaztasunaren eta gogortasunaren artean mugitzen dira poemak. Egiten denaren eta desiratzen denaren arteko aldea eta horrek sortzen duen tentsioa, harremanak eta galderak dira nagusi liburuan, galderak norbere buruari eta hurkoari.

Badaude behin eta berriz irakurri eta harrituta utzi nauten poemak, haien esanahiaren peskizan oraindik, nire baitan haientzako esanahi baten bila; badaude gehiagorako gosez uzten duten poemak, betetzen dutenak, baina, batez ere, idaztearen ariketak dituen aukeretan arakatzeko gogoa eta pasioa ageri da lerroetan eta haien artean.

Azken kritikak

Gizon barregarriak
Joxean Agirre

Asier Urkiza

Barbaro iraun
Louisa Yousfi

Amaia Alvarez Uria

Izotz ura
Lide Hernando Muñoz

Aiora Sampedro

Palestinaren okupazioaz eta kolonizazioaz
Perry Anderson

Irati Majuelo

Itzulerak
Miren Agur Meabe

Aiora Sampedro

...eta gauetik, euria
Fertxu Izquierdo

Jon Jimenez

Carvalho Euskadin
Jon Alonso

Asier Urkiza

Hitzak palmondo
Silvia Federici

Nagore Fernandez

Altxa, hildakoak
Fred Vargas

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

Alderdi komunistaren manifestua
Karl Marx / Friedrich Engels

Aritz Galarraga

Maitasun kapitala
Karmele Jaio

Mikel Asurmendi

Larrosa bat Groenlandian
Iban Garro

Paloma Rodriguez-Miñambres

Jausiz
Alain Mendizabal Diaz

Maddi Galdos Areta

Hiriak eta urteak
Xabier Montoia

Irati Majuelo

Artxiboa

2024(e)ko martxoa

2024(e)ko otsaila

2024(e)ko urtarrila

2023(e)ko abendua

2023(e)ko azaroa

2023(e)ko urria

2023(e)ko iraila

2023(e)ko abuztua

2023(e)ko uztaila

2023(e)ko ekaina

2023(e)ko maiatza

2023(e)ko apirila

Hedabideak