kritiken hemeroteka

8.500 kritika

« | »

Moskito / Igor Estankona / Susa, 2020

Moskito Mikel Urkixo Aierdi / Begitu, 2020-10-15

Igor Estankonaren bueltea. Bere bosgarren lana. Urrunekoa eta gertukoa: Afrika zein Igorre, Orozko zein Himalaia. Gizakion bizimoduari eragiten deutsienak, neurri eta modu desbardinean: aberria, harremanak, aita izatea, atzean itxitakoa…

Estankonak bizipenai errepasoa egiten deutsenean, ez dau hareetan galduta geratzeko asmorik. Norberaren biografia errepasatzeko beharra besterik ez dau autoreak, norbanako guztiok sarri egiten dogun legez. Ez dogu ahaztu behar biografiak eta geure burua eten barik eregi eta birmoldatzen diran gelaxkak dirala, eta beti atea zabalik ixten dogula barriro be aldaketa eta konponketa txikiak egiteko.

Estankonaren liburuan askotarikoak daukie kabidea: Mauriziak, Karakolek, Dantek, Leonard Cohenek, Madrilek, Zeberiok, Mexikok, Arteak… Mundu oparoa ondu dau idazleak, mikrotik makrora eta makrotik mikrora, bakotxaren burua halakoez eta bestelakoez osatzen da-eta; hurreko eta urruneko gertakizunak, beste hainbategaz batera, harilkatzen dabe gizakia.

Gauza fina, ezelango zalantza barik. Generoan aise eta eroso dabil, baina erraztasun horrek badauka atzean asko eta asko landuaren aztarna. Bere jardunaren egundoko gogoeta nabari da Estankonaren lanetan: argi dauka poesia zer dan, zer izan behar dauan edo zer izan daiteken. Beste asko jauzika ibilten dira generoz genero. Igor Estankona poesian aritu izan da bere aldi guztian, eta horrek badauka gauzak argi eta garbi izatea, eta horrez gain generoaren gordeleku eta bazterretan jakituriaz eta atrebentziaz jokatzea.

Norberak harribitxiak aurkitzen ditu poema liburuetan, hortxe irakurle honek aurkitutako bat: “Hotza dakar, ohartu naiz amaren etxe zaharrean ez dela jadanik bizi maite dudan inor. Ez dabil deus. Mekanismo guztiak dira odol sikua eta haragi hila eta ahoa erori zait ilargiaren balde merkurioz betetakora. Bideo bat ikusten ari naizela ematen du behinola nirea zen herriarena: zergatik sufriarazten didazu horrela? Noiz hilko zara guztiz?”.

Moskitoak zizt egin eta hareen ziztadak zeharkatu egiten gaitue. Bada, Estankonaren moskitoak bardintsu egin eta luzerako errastua itxiko dau gugan.

Azken kritikak

Baden verboten
Iker Aranberri

Asier Urkiza

Diesel
Bertol Arrieta

Nagore Fernandez

Maitasuna eta dirua, sexua eta heriotza
Mckenzie Wark

Jon Jimenez

Basokoa
Izaskun Gracia Quintana

Joxe Aldasoro

Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria

Ainhoa Aldazabal Gallastegui

O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart

Gorka Bereziartua Mitxelena

Ez-izan
Jon K. Sanchez

Aiora Sampedro

Pleibak
Miren Amuriza

Jon Jimenez

Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien

Asier Urkiza

Oroi garen oro
Beatriz Chivite

Nagore Fernandez

Jakintzaren arbola
Pio Baroja

Aritz Galarraga

Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi

Hasier Rekondo

Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga

Mikel Asurmendi

Baden verboten
Iker Aranberri

Paloma Rodriguez-Miñambres

Artxiboa

2025(e)ko maiatza

2025(e)ko apirila

2025(e)ko martxoa

2025(e)ko otsaila

2025(e)ko urtarrila

2024(e)ko abendua

2024(e)ko azaroa

2024(e)ko urria

2024(e)ko iraila

2024(e)ko abuztua

2024(e)ko uztaila

2024(e)ko ekaina

Hedabideak