susa | literaturaren zubitegia | literatur emailuak | armiarma | klasikoak | aldizkarien gordailua | basquepoetry | euskarari ekarriak

« Bizitzaz betetako uda | Odolez trenpaturiko maitasun istorioa »

Moskito / Igor Estankona / Susa, 2020

Moskito Mikel Urkixo Aierdi / Begitu, 2020-10-15

Igor Estankonaren bueltea. Bere bosgarren lana. Urrunekoa eta gertukoa: Afrika zein Igorre, Orozko zein Himalaia. Gizakion bizimoduari eragiten deutsienak, neurri eta modu desbardinean: aberria, harremanak, aita izatea, atzean itxitakoa…

Estankonak bizipenai errepasoa egiten deutsenean, ez dau hareetan galduta geratzeko asmorik. Norberaren biografia errepasatzeko beharra besterik ez dau autoreak, norbanako guztiok sarri egiten dogun legez. Ez dogu ahaztu behar biografiak eta geure burua eten barik eregi eta birmoldatzen diran gelaxkak dirala, eta beti atea zabalik ixten dogula barriro be aldaketa eta konponketa txikiak egiteko.

Estankonaren liburuan askotarikoak daukie kabidea: Mauriziak, Karakolek, Dantek, Leonard Cohenek, Madrilek, Zeberiok, Mexikok, Arteak… Mundu oparoa ondu dau idazleak, mikrotik makrora eta makrotik mikrora, bakotxaren burua halakoez eta bestelakoez osatzen da-eta; hurreko eta urruneko gertakizunak, beste hainbategaz batera, harilkatzen dabe gizakia.

Gauza fina, ezelango zalantza barik. Generoan aise eta eroso dabil, baina erraztasun horrek badauka atzean asko eta asko landuaren aztarna. Bere jardunaren egundoko gogoeta nabari da Estankonaren lanetan: argi dauka poesia zer dan, zer izan behar dauan edo zer izan daiteken. Beste asko jauzika ibilten dira generoz genero. Igor Estankona poesian aritu izan da bere aldi guztian, eta horrek badauka gauzak argi eta garbi izatea, eta horrez gain generoaren gordeleku eta bazterretan jakituriaz eta atrebentziaz jokatzea.

Norberak harribitxiak aurkitzen ditu poema liburuetan, hortxe irakurle honek aurkitutako bat: “Hotza dakar, ohartu naiz amaren etxe zaharrean ez dela jadanik bizi maite dudan inor. Ez dabil deus. Mekanismo guztiak dira odol sikua eta haragi hila eta ahoa erori zait ilargiaren balde merkurioz betetakora. Bideo bat ikusten ari naizela ematen du behinola nirea zen herriarena: zergatik sufriarazten didazu horrela? Noiz hilko zara guztiz?”.

Moskitoak zizt egin eta hareen ziztadak zeharkatu egiten gaitue. Bada, Estankonaren moskitoak bardintsu egin eta luzerako errastua itxiko dau gugan.