« Ekilibristak badu sarea | Zaharrak berri »
Gilles de Rais / Anjel Lertxundi / Alberdania, 2020
Antzerkiaren egia Javier Rojo / El Diario Vasco, 2020-07-11
Idazle onen ezaugarria izaten da zerbait berezia eskaintzen dutela baita lanik nagusien artean kokatzerik ez dagoen edota bigarren mailakotzat har daitezkeen liburuak argitaratzen dituztenean ere. Tropelekoek, ordea, beren momenturik gorenetan bakarrik lor dezakete hori, inoiz lortzera heltzen badira behintzat. Eta Lertxundi, idazle handia da. Argumentuaren aldetik narrazio anekdotikoa dirudi: azken gerra karlistan, karlistek frantziar antzerkilari bat kontratatzen dute “La Pucelle” obraren bertsio baten antzezpena presta dezan tropak adoretzeko asmoz, Frantziako erregearen eta Espainiako errege-nahiaren arteko izenkidetasuna aprobetxatuz; hori bai, Arc-eko Juanaren bizitzaren antzezpenean, Gilles de Raisen aipamen oro baztertu behar da. Gilles de Rais, ipuin askoren piztiaren atzean aurkitzen den pertsonaia historikoa, deabrua bera, edo, gaur egungo terminologian esanda, hiltzaile psikopata.
Argumentua, beraz, hasieran ez da pasatzen anekdota bitxia izatetik, gerraren muinean geratzen direnetakoa, hori bai, fanatismoa eta gizakiaren gaiztakeria bezalako gaiak ukitzen dituena. Baina argumentu horrek idazle handi baten eskuetan dagoenean transzenditzen ditu bere mugak. Irakurlea liburuaren hirugarren atalera heltzen denean, ohartzen da aurreko guztia ia-ia prestaketa bat izan dela orain aurkeztuko zaiona enmarkatzeko, zeren idazlana azken zati honetan bere klimaxera heltzen baita. Atal horretan kontatzen baita frantses antzezlariak prestatutako antzezpena, antzezpenean bertan pertsonaien errealitatea eta antzerkiaren fikzioa era miresgarrian nahasten direlarik, aktoreak aldi berean antzezlari eta pertsona direlarik. Esandakoa: idazlana ez da Lertxundiren bilakaeran lehen lerroko obretako bat izango, baina hala ere bikaina da bere xumetasunean.
Izena eta izana
Jon Gerediaga
Asier Urkiza
Amok
Stefan Zweig
Nagore Fernandez
Auzo madarikatua
Felix Urabayen
Jon Jimenez
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Amaia Alvarez Uria
Olatuak sutzen direnean
Haritz Larrañaga
Joxe Aldasoro
Bisita
Mikel Pagadi
Mikel Asurmendi
Lur jota Parisen eta Londresen
George Orwell
Asier Urkiza
Eresia
Goiatz Labandibar
Nagore Fernandez
Carmilla
Joseph Sheridan Le Fanu
Paloma Rodriguez-Miñambres
Borrero txiki bat
Xabier Mendiguren
Mikel Asurmendi
Puntobobo
Itxaso Martin Zapirain
Jon Jimenez
Txori Gorri. Andre siux baten idazlanak
Zitkala-Sa
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Profilak (Mugetan barrena)
Amaia Iturbide
Paloma Rodriguez-Miñambres
Paradisuaren kanpoko aldeak
Bernardo Atxaga
Mikel Asurmendi