« Umorea futbolaren gainetik | Nik sinesten dizut »
Moio - Gordetzea ezinezkoa zen / Kattalin Miner / Elkar, 2019
Dokumental itxura duen liburua Aitor Francos / Bilbao, 2019-10
Kattalin Minerrek (Hernani, 1988), Moio, gordetzea ezinezkoa zen liburua argitara eman du, gertutik egokitu zitzaion Aimar Elosegi Ansa ‘Moio’ lagun eta herrikide transexualaren suizidioaren inguruko gertakizun eta memorian oinarritua, Debako Udalak eta Elkar argitaletxeak deitzen duten Tene Mujika beka jaso zuen proiektua. Egileak Moiorekin harremana izan zutenei galdetu die hainbat gaiez, haien iritziez, testuinguruaz, soziologikoki ikusitakoaren azalpen pertsonal eta ezberdinez. Zenbateraino eragin ziezaioketen Moio bezalako gazte hari iruzkinak, herriko giro politikoak, garaiak berak edo gorputz identitatearen inguruko mugimenduak eta errealitateek? Begirada garrantzitsuena soziopolitikoa da, Moiori suertatu zitzaion gizartearen ulertezintasunarena, gai horrekiko jakin ezarena, alegia. Geroztik, denborak asko aldatu direla badakigu, bederen transexualitateari dagokionez, baina Minerrek, Moioren tragediatik hamabi urte igaro zirenean, idazkeraren bitartez memoria sentimentala egiteko beharra sentitu zuen, indarrez, barru-barrutik zetorkiona. Denbora pasatu behar da gauzak baretzeko, ikuspuntua aldatzeko. Gaia isilduta zegoela konturatu zen, aurretik izan zuen oihartzunarekin alderatuta. Orduan, eguneroko bat idazten hasi zen, norantz bideratuko zuen oraindik ez zekiela, baina galderak bertan nolabait islatzeko balio ziona, pentsamenduak, eta batez ere, tristezia, gupida, damua bertan kokatzeko. Baita onarpena ere, dolua. Gaztaroko garai hura berpizteko esfortzuan, benetan nolakoa izan zen irudikatzera heltzeko, Moioren heriotzak guztiz zeharkatzen zuen memoria pertsonala burutzeko, beste askoren laguntza jaso du. Liburuan zehar agertzen diren izenak haietariko batzuk dira, ez guztiak. Zeozer izatekotan, genero bezala, kronikatzat hartuko nuke Moio, gordetzea ezinezkoa zen (Elkar, 2019). Saiakeratik nahiko urrun gelditzen da, diskurtso sozio-biopolitiko-teorikotik behintzat (Paul Preciadoren liburuak eta konferentziak beste horren erreferentzia izan zitezkeen, kontrako poloan). Apunteak hartzeko joera, egunerokoetan, edo grabagailuaren laguntzaz, ariketa terapeutikoa izan daiteke norberaren erabilerarako murriztuta geratzen bada ere. Gehienbat, elkarrizketez eta lekukoen, lagun edo familiarren, testigantza zuzenetatik abiatuko den memoria puzzlea konpondu du Moion Minerrek, bizipenetara, hunkigarritasunera, itzultzen den kronika intimoa eta, aldi berean, plurala eta zabala (“Hala ere, gaurkoan grabagailurik ez dut atera, prozesuan ikasten ari naizenez, hizketaldiez bere horretan gozatzen ere jakin behar da, eta inpresio eta emozioak etxeratzen, ez apunteak”). Egituratzerako orduan, espontaneoki jende askoren oroitzapenak batuz joan da, ahots eta ikuspegi desberdinetatik ikus zitekeen arazoaren analisirako (“Garrantzitsuena ez zen nire ahotsa, besteena baizik”- dio Minerrek). Hitzen bitartez barruak hustearekin batera, lagun horiek guztiak, liburuan beraien esperientzia kontatzeko prest egotearekin batera, biluzte bat egiten dute, emozionala, burutik dabilzkien kontaketaren inguruko oroimen eta sentsibilitateak agerian utziz. Eztabaida zabaltzeko bidean Minerrek abilezia erakusten du, eta emaitza eraginkorra da. Liburu gatazkatsua, nahitaezkoa. Oraindik ere, bigarren irakurketa batean ere Moio-k guregan ezinegon eutsiezin bat eragiteko ahalmena oso-osorik mantentzen du.
Mendeku eskubidea
Ernesto Prat Urzainki
Jon Jimenez
Euri gorriaren azpian
Asier Serrano
Asier Urkiza
Rifqa
Mohammed el-Kurd
Ibon Egaña
Galbahea
Gotzon Barandiaran
Paloma Rodriguez-Miñambres
Mesfida zaitez
Bea Salaberri
Mikel Asurmendi
Gurpilak
Eztizen Artola Iturrate
Irati Majuelo
Argialdiak
Miriam Luki
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
Leiho bat bihotzean
Aintzane Galardi
Paloma Rodriguez-Miñambres
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Asier Urkiza
Kanbodiako enbaxada
Zadie Smith
Nagore Fernandez
Herriaren hezkuntza eta demokrazia
Nadezhda Krupskaia
Jon Jimenez
Sinposioa
Platon
Aritz Galarraga
Coca-Cola bat zurekin
Beñat Sarasola
Joxe Aldasoro
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Mikel Asurmendi