« Orbainen gaineko zauriak: mitoak (maitaleak) hausten dituzten poemak | Lehertu gabe oraindik »
Kabitu ezina / Aintzane Usandizaga / Elkar, 2019
Euskarririk gabe Javier Rojo / El Correo, 2019-09-21
Zortzi narrazio jasotzen dira Aintzane Usandizagak argitara eman duen lehenengo literatur liburuan, zeinen izenburua, “Kabitu ezina”, azken kontakizunetik hartuta baitago. Zortzi ipuin horietan, idazleak narrazioek eskaintzen dituzten aukerak probatzen ditu, ahots eta teknikak nahasiz, kasuren batean errealismoa eta fantasia uztartuz. Alde honetatik begiratuta, kontakizun hauek ugaritasuna erakusten dute. Edonola ere, guztiek badute liburuari batasuna ematen dion osagairik, narrazioek erakusten duten jarreran nabarmentzen dena. Narrazio gehienetan ohikoak diruditen pertsonaiak ohikoak diruditen egoeretan aurkitzen ditugu, baina beren errealitateari oreka eta sendotasuna ematen dizkion ohikotasunean zerbait gertatzen da. Batzuetan garrantzirik gabeko ezuste txiki bat, besteetan eguneroko bizitzan aldaketa bat, aurreikusita ere egunerokotasun hori nolabait hausten duena… horrelako aldaketak gertatzen direnean, pertsonaiei beren bizitzak eta beren munduak zein hauskorrak diren jartzen zaie begien aurrean.
Ezusteko txiki zein handiagoek oreka oso badaezpadakoa dela erakusten dute eta orduan aldaketak inplikatzen duen egoera berriari egokitzeko arazoak dituztela nabarmentzen da. Izan ere, pertsonaiek burbuila moduko bat eraiki dute beren inguruan, eta burbuila horren barruan dauden bitartean eroso sentitzen dira. Kanpoko mundutik isolatzen dituen burbuila hori, baina, oso ezegonkorra da, edozein momentutan leher daiteke-eta. Eta hori gertatzen denean, pertsonaien mugak ageri dira, komunikatzeko eta benetan sentitzen dutena adierazteko ezintasuna nabarmena baita orduan. Burbuila hori kolokan jartzen denean, beren munduetan euskarri gutxi dituztela argi geratzen da. Errealitateari ihesi nahian dabiltza pertsonaiak, errealitatean gertatzen denaren aurrean itsu, inguruan geratzen denari jaramonik ez egiteak babestuko dituelakoan. Baina errealitatea oso burugogorra da, eta azkenean harrapatu egiten ditu, ezinbestean, ironia eta paradoxa lagun.
Ez dakit idazlearen helburua izan den, edonola ere, bizitzan helbururik eta euskarririk gabe geratu den gizakiaren metaforatzat har daitezke Usandizagaren narrazio hauek.
Zuzi iraxegia
Amaia Alvarez Uria
Ainhoa Aldazabal Gallastegui
O.ten gaztaroa neurtitzetan
Arnaud Oihenart
Gorka Bereziartua Mitxelena
Ez-izan
Jon K. Sanchez
Aiora Sampedro
Pleibak
Miren Amuriza
Jon Jimenez
Ehun zaldi trostan
Ainhoa Urien
Asier Urkiza
Oroi garen oro
Beatriz Chivite
Nagore Fernandez
Jakintzaren arbola
Pio Baroja
Aritz Galarraga
Antropozenoaren nostalgia
Patxi Iturregi
Hasier Rekondo
Francesco Pasqualeren bosgarren arima
Unai Elorriaga
Mikel Asurmendi
Baden Verboten
Iker Aranberri
Paloma Rodriguez-Miñambres
Ezer ez dago utzi nuen lekuan
Itziar Otegi
Mikel Asurmendi
Dolu-egunerokoa
Roland Barthes
Asier Urkiza
Guardasol gorria
Lutxo Egia
Nagore Fernandez
Zero
Aitor Zuberogoitia
Jon Jimenez